بررسی کمیت و کیفیت محصول چغندرقند در دو روش آبیاری نشتی و قطره‌ای در شمال خوزستان

نوع مقاله : کامل علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی مقطع دکتری رشته زراعت دانشگاه تربیت مدرس

2 استادیار گروه زراعت دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس- تهران، ایران.

3 عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی صفی آباد، دزفول، ایران.

4 عضو هیئت علمی مؤسسه تحقیقات چغندرقند- کرج، ایران.

چکیده

استفاده از روش‌های آبیاری تحت فشار، از جمله راه‌های افزایش بهره وری آب آبیاری می‌باشد. به همین منظور این آزمایش برای تعیین تأثیر دو روش آبیاری قطره‌ای و نشتی بر کمیت و کیفیت محصول چغندرقند در سال 1381 و 1382  در مرکز تحقیقات کشاورزی صفی‌آباد اجرا شد. سه تیمارآبیاری قطره ای تأمین 50، 75 و 100 درصد نیاز آبی چغندرقند، به همراه یک تیمار آبیاری نشتی در سال 1381 در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار و در سال 1382 ، چهار تیمار آبیاری قطره‌ای تأمین 50، 75، 100 و 125 درصد نیاز آبی در دو فاصله پشته90 و 120 سانتیمتر با دو خط کاشت بر روی هر پشته به همراه یک تیمار آبیاری نشتی با فاصله ردیف 90 سانتیمتر در سه تکرار به صورت طرح کرت‌های یکبار خرد شده مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج حاصل از مقایسه تیمارهای آبیاری قطره‌ای 50، 75، 100 و آبیاری نشتی طی دو سال آزمایش نشان داد که میانگین این تیمارها از نظر عملکرد ریشه و شکر تولیدی در سطح پنج درصد و از نظر کارایی مصرف آب در تولید شکر و ریشه در سطح یک درصد با یکدیگر اختلاف معنی‌دار دارند، لیکن از نظر صفات کیفی در ریشه بین آن‌ها تفاوت معنی‌داری وجود نداشت. بالاترین عملکرد ریشه و شکر مربوط به تیمار آبیاری جویچه‏ای (به ترتیب 05/83 و 34/9 تن در هکتار) و کمترین عملکرد ریشه و شکر مربوط به تیمار آبیاری قطره‌ای تامین 50 درصد نیاز آبی (به ترتیب 16/71 و 73/8 تن در هکتار) بود. هم چنین بالاترین کارایی مصرف آب بر پایه عملکرد ریشه و شکر مربوط به تیمار آبیاری قطره‌ای با تأمین 50 درصد نیاز آبی (به ترتیب 3/18 و 29/2 کیلوگرم بر  متر مکعب آب) و کمترین کارایی مصرف آب بر پایه عملکرد ریشه و شکر مربوط به آبیاری جویچه‏ای (به ترتیب 14/6 و 69/0 کیلوگرم بر مترمکعب آب) بود. نتایج حاصل از مقایسه تاثیر الگوی کاشت  بر تیمارهای آبیاری قطره ای در سال دوم نشان داد که بین دو الگوی کاشت از نظر صفات کمی و کیفی اختلاف  معنی‌داری وجود ندارد. بیشترین و کمترین کارایی مصرف آب در تولید ریشه و شکر در هر دو الگوی کاشت به ترتیب مربوط به تیمارهای آبیاری قطره‌ای تامین 50 و 125درصد نیاز آبی بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluation of quantity and quality of sugar beet under drip and furrow irrigation methods in north of Khuzestan

نویسندگان [English]

  • M. Hossein pour 1
  • A. Sorooshzadeh 2
  • M. Aghaalikhani 2
  • M. Khoramian 3
  • D. F. Taleghani 4
1 College of Agriculture, Tarbiat Modares University, Iran
2 College of Agriculture, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran
3 Agricultural and Natural Resources Research Center of Safi-Abad, Dezful, Iran
4 Researcher of Sugar Beet Seed Institute, Karaj, Iran.
چکیده [English]

Drip irrigation is the most efficient technique known for improving irrigation water management. A two-year study was conducted to determine the effects of drip and furrow irrigation methods on yield and quality of sugar beet in north of Khuzestan. In the first year, the experimental design was a completely randomized block design with three replications. Treatments were, three drip irrigation levels (50%, 75%, 100% and 125% volume of water requirement for sugar beet) and one furrow irrigation. In the second year four drip irrigation treatments (50%, 75%, or 100% volume of water requirement for sugar beet), and two row spacing treatments (90 and 120 cm) were conducted in a split-plot design with three replications. A furrow irrigation treatment (row space = 90 cm) was also included in each replication. The treatments were arranged in a split-plot design with three replications. The results of two years showed significant differences (at 5%) in yield of root and sugar among different levels of drip irrigation and furrow irrigation treatment. Water use efficiencies of root and sugar were also significantly different (at 1%) among the treatments. In contrast, there was no significant difference among treatments in qualitative traits of root. Higher yield of root and sugar were obtained in furrow irrigation treatment (83.5 and 9.34 t/ha respectively), while lower root and sugar yield (71.16 and 8.73 t/ha respectively) were produced in drip-irrigation treatment with 50% level. This treatment had also the maximum water use efficiencies of root and sugar (18.3 and 2.29 Kg* m-3 water respectively). Plants in the furrow irrigation treatment had minimum water use efficiencies of root and sugar (6.14 and 0.69 Kg* m-3 water respectively).  In the second year of experiment the quantitative and qualitative traits did not affect by row spacing treatments.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Drip irrigation
  • Furrow irrigation
  • Khuzestan
  • sugar beet
  • Water use efficiencies