شریف، رقم جدید چغندرقند متحمل به ساقه‎روی مناسب مناطق کشت پاییزه

نوع مقاله : کامل علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 مربی پژوهشی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندرقند، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ایران

2 استادیار بخش تحقیقات چغندرقند، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی صفی آباد، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، دزفول، ایران

3 استاد مؤسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

4 استادیار مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندرقند، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

5 مربی پژوهشی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندرقند، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

6 کارشناس ارشد مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندرقند، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

7 استادیار بخش تحقیقات چغندرقند، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران

8 مربی پژوهشی بخش تحقیقات چغندرقند، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمان، ایران

9 مربی پژوهشی بخش تحقیقات چغندرقند، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیراز، ایران

10 مربی پژوهشی بخش تحقیقات چغندرقند، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی صفی آباد، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، دزفول، ایران

11 مربی پژوهشی بخش تحقیقات چغندرقند، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اردبیل، ایران

12 مربی پژوهشی بخش تحقیقات چغندرقند، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ارومیه، ایران

13 دانشیار مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندرقند، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

14 مربی پژوهشی بخش تحقیقات چغندرقند، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، همدان، ایران

چکیده

پایین بودن مصرف آب در زراعت چغندرقند پاییزه یکی از استراتژی‎های مهم تولید این محصول به‎ویژه در مناطق خشک (مانند ایران) به‎شمار می‎رود. برای اصلاح، تهیه، انتخاب و معرفی رقم جدید شریف که یک هیبرید تریپلوئید منوژرم متحمل به بولتینگ و مناسب کشت پاییزه خوزستان است، تحقیقات گسترده‎ای از سال 1373 به‎مدت 16 سال طی دو مرحله (مرحله اول از سال 1382-1373 و مرحله دوم 1388-1383) با استفاده از روش گزینش دوره‎ای نیمه‎فامیلی در داخل توده گرده‎افشان تتراپلوئید و نرعقیم ژنتیکی سیتوپلاسمی در تهیه سینگل‎کراس (پایه مادری) صورت گرفت. پس از انجام ترکیبات متعدد و مقایسه آن‎ها، سینگل‎کراس (419*474) به‎عنوان پایه مادری و گرده‎افشان HM5514 به‎عنوان پایه پدری گزینش و تلاقی داده شدند. در نهایت این تلاقی منجر به تولید رقم هیبرید تریپلوئید منوژرم شریف با ترکیب (419*474)*HM 5514 گردید.این هیبرید تریپلوئید در قالب آزمایش‎های مقایسه ارقام طی سال‎های 87-85 در مناطق مستعد کشت پاییزه به‎خصوص دزفول از نظر بررسی مقاومت به ساقه‎روی (بولتینگ) و دیگر خصوصیات کمی و کیفی چغندرقند مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج این آزمایش‎ها در دزفول نشان داد که میانگین درصد قند، عملکردریشه و عملکرد شکرسفید این هیبرید به ترتیب 17/33 درصد، 74/50 و 11/55 تن ‎درهکتار با میانگین درصد بولتینگ 3/09 درصد بود. با توجه به نتایج به‎دست آمده رقم جدید نسبت به رقم شاهد (رسول) از نظر صفات عملکردریشه، درصدقند و شکر تولیدی به ترتیب پنج، 2/8 و 8/5 درصد افزایش و از نظر بولتینگ 65 درصد کاهش نشان داده است و میتواند جایگزین مناسبی برای رقم رسول باشد. این رقم مناسب کشت در خوزستان، کرمان و مناطق مشابه میباشد.

 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Sharif, a new bolting tolerant sugar beet variety suitable for autumn sowing

نویسندگان [English]

  • M.R. Orazizadeh 1
  • H. Sharifi 2
  • S.Y. Sadeghian 3
  • M. Aghaeezadeh 4
  • S. Vahedi 5
  • A. Habib Khodaee 6
  • Sh. Khodadadi 6
  • F. Matlobi 6
  • M. Ahmadi 7
  • M.A. Javaheri 8
  • Gh. R. Ashraf Mansouri 9
  • A. R. Ghaemi 7
  • M.H. Aziz pour 10
  • M. Hoseein pour 2
  • M. Moharamzadeh 11
  • K. Fotohi 12
  • P. Mehdikhani 12
  • A. Rajabi 13
  • M.R. Orazizadeh 14
  • M. Abdollahian noghabi 13
  • S. Sadeghzadeh Hemayati 4
1 Instructor of Sugar Beet Seed Institute (SBSI) - Agricultural Research Education and Extension, Iran
2 Sugar Beet Research Department, Safiabad, Agricultural Resources Research Center, AREEO, Dezful, Iran
3 Professor, Seed and Plant Certification Institute, Karaj, Iran
4 Assistant Professor of Sugar Beet Seed Institute (SBSI) - Agricultural Research Education and Extension, Karaj, Iran
5 Instructor of Sugar Beet Seed Institute (SBSI) - Agricultural Research Education and Extension, Karaj, Iran
6 Master Expert of Sugar Beet Seed Institute (SBSI) - Agricultural Research Education and Extension, Karaj, Iran
7 Sugar Beet Research Department, Khorasan Razavi Agricultural and Natural Resources Research Center, AREEO, Mashhad, Iran
8 Sugar Beet Research Department, Kerman Agricultural and Natural Resources Research Center, AREEO, Kerman, Iran
9 Sugar Beet Research Department, Fars Agricultural and Natural Resources Research Center, AREEO, Shiraz, Iran
10 Sugar Beet Research Department, Safiabad, Agricultural Resources Research Center, AREEO, Dezful, Iran
11 Sugar Beet Research Department, Ardabil Agricultural and Natural Resources Research Center, AREEO, Ardabil, Iran
12 Sugar Beet Research Department, Weat Azarbaijan Agricultural and Natural Resources Research Center, AREEO, Urmia, Iran
13 Associate Professor of Sugar Beet Seed Institute (SBSI) - Agricultural Research Education and Extension, Karaj, Iran
14 Sugar Beet Research Department, Hamedan Agricultural and Natural Resources Research Center, AREEO, Hamedan, Iran
چکیده [English]

Low water consumption in autumn sugar beet sowing is an important strategy for sugar beet production, especially in arid regions like Iran. For the development of a new monogerm triploid hybrid called Sharif which is bolting tolerant and suitable for autumn sowing in Khuzestan province, a breeding program was started in 1994 and continued for16 years. This program had two stages; the first stage began in 1996 and ended up in 2005 and the second stage period was from 2006 to 2011. A recurrent half-sib family selection in tetraploid population was used for pollinator development and genetic-cytoplasmic male sterile lines were used for single cross production. Based on cross pollination results, the single cross (419*474) and pollinator HM5514 were selected as maternal and paternal parents, respectively and a new triploid hybrid called Sharif was developed. The new hybrid was evaluated for bolting tolerance and qualitative and quantitative traits in in autumn sugar beet sowing areas, especially Dezful, during 2006-08. Results of the trials in Dezful showed that the average sugar content, root yield, and white sugar yield of the new hybrid was 17.33%, 74.50 and 11.55 t/ha, respectively with an average bolting of 3.09%. Compared with the control variety Rasoul, the new variety had 5, 2.8 and 8.5% higher root yield, sugar content and sugar yield, respectively and 65% reduction in bolting. This variety is recommended for autumn planting in Khuzestan, Kerman, and similar regions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Autumn sowing
  • Bolting
  • Hybrid
  • Monogerm
  • Sharif
  • sugar beet
Basati J, Koolivand M, Nemati A and Zarei A. Evaluation of autumn –sown sugar beet production possibilitiy in Kermanshah warm regions. Journal of Sugar Beet, 2002. 18(2): 119-130. (In Persian, abstract in English)
Cooke DA, Scott RK. Sugar beet crop: Science in to practice.1993. Chapman and Hall, London.
Garry A, Smith. Sugar beet. P. 601-616. In “R.A. Forsberg, A.R. Hallauer, and A.W. Hovin(eds)”. Hybridization of Crop Plants. 1980. Madison, Wisconsin, USA.
Javaheri MA. Determination of autumn– sown sugar beet sowing and harvesting date in Orzoieh plain Kerman.B.Sc. Thesis, Islamic Azad University of Jiroft 2002. (in Persian)
Kashani A, Sedghi H, Kaveh F, Farazdaghi H. Suitable planting pattern for protein and sugar production in Khozestan. Ahwaz Chamran University.1996. (in Persian)
Mohammadian R, Ahmadi M, Shahbazi H. Sugar beet autumn- sowing in Khorasan province. Khorasan Agricultural and Natural Resources Research Center. 2002. (in Persian)
Sadeghian SY. Advantages of  winter beet as compared with summer beet. IIRB,Mediterranean Section Meeting, 24-26 Oct. 2002.
Sadghian SY, Sharifi H. Improvement of sugar beet for combined resistance to bolting and cercospora leaf spot, Proccedings of the 62th IIRB congress, 7-11 June, 1999. Sevilla, Spain.
Sadeghian SY. The use of annual gene (B) for screening bolting resistant inbred lines in sugar beet. Sugar Beet Scientific and Research Journal.1995. 10(1,2):1-7  (in Persian)
Sadeghian SY, Becker HC, Johansson E. Inheritance of bolting in three sugar beet crosses after different periods of vernalization. Plant Breeding. 1993. 110: 328-333.
Sharifi H, Sadeghian SY, Hosseinpor M. Autumn –sown sugar beet production: present and future. Sugar Beet Seed Institute. 2000. (in Persian)
Taleghani D, Sadeghzadeh S, Mesbah M. Strategic Framework for Sugar Beet Research. Sugar Beet Seed Institute Karaj, Iran. 2011. (in Persian)
Taleghani D, Sheikhy AA, Hemayati SS, Sharifi H, Hosseinpor M, Moharammzadeh M, Javaheri A, Basati J, Ashraf-Mansouri Gh, Ebrahimian H. Introduction of sugar beet autumn– sowing as sustainable production in warm and semi-warm region cropping pattern. 2008. 1st National Cropping pattern Consulting Symposium, 23-24 Dec. 2008,Tehran, Iran.