قابلیت انتقال ژن مقاومت به ریزومانیا از ارقام و توده‪هایی با ساختار ژنتیکی وسیع به رگه‪های چغندرقند

نوع مقاله : کامل علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 مربی پژوهشی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی

2 استاد مؤسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال

3 استادیار بخش تحقیقات چغندرقند، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران

4 مربی پژوهشی بخش تحقیقات چغندرقند، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران.

چکیده

به‌منظور انتقال مقاومت به بیماری ریزومانیا از ارقام تجاری به رگه‌های چغندرقند، در سال 1386 تلاقی بین 11 رقم تجاری مقاوم به بیماری‌های مهم چغندرقند به‪عنوان والد گرده‌افشان با بوته‌های نرعقیم موجود در دو لاین تیپ O دارای ژن‌های خودباروری(231 و 261) به‪عنوان والد مادری انجام شده و تعداد 299 تک بوته هیبرید برداشت گردید. والدهای پدری و مادری براساس تعداد تک بوته هیبرید تولید شده در داخل ایزوله با یکدیگر مقایسه شدند. هیبریدهای تولید شده در شرایط مزرعه آلوده به ریزومانیا از نظر شاخص زردی برگ‌ها و درصد آلودگی به بیماری ریزومانیا ارزیابی شدند. بین تعداد تک بوته هیبرید برداشت شده از والدین مادری، اختلاف زیادی وجود نداشت. والدمادری 261 با 2/54 درصد، تعداد هیبرید بیشتری را در مقایسه با والد مادری 231 با 8/45 درصد، دارا بود. ولی والدین گرده‪افشان‌ها از نظر تعداد تک بوته هیبرید برداشت شده با یکدیگر اختلاف زیادی داشتند. تک بوته‌های برداشت شده همچنین از نظر تعداد هیبرید مقاوم تولید شده نیز مقایسه شدند. بین تعداد هیبرید مقاوم حاصل از والدین مادری اختلاف زیادی وجود نداشت، اما والدین گرده‪افشان‌ها از نظر تعداد هیبرید مقاوم به‪دست آمده از آن‪ها با یکدیگر اختلاف زیادی داشتند، به‪طوری‪که بیشترین تعداد هیبرید مقاوم براساس نمره زردی برگ مربوط به نتاج حاصل از والد گرده‪افشان رقم شماره هفت به‪میزان 0 8/80 درصد و کم‪ترین تعداد هیبرید مقاوم بر این اساس مربوط به نتاج حاصل از والد گرده‪افشان شماره هشت با صفر درصد بود. بالاترین تعداد هیبرید مقاوم بر اساس درصد آلودگی به ریزومانیا در ریشه (70/57 درصد) به هیبریدهای حاصل از والدگرده‪افشان شماره هفت و کمترین تعداد هیبرید مربوط به نتاج حاصل از والدهای گرده‌افشان دو، هشت، نه و 11 بود. تعداد هیبریدهایی که از والدهای گرده‪افشان یک، سه، چهار، پنج، شش، هفت و10 به‪دست آمدند، نیز قابل‪توجه بود. بنابراین، این هیبریدها در تلاقی با رگه‪های تیپ O پتانسیل بیشتری را در تولید نسل‪های در حال تفکیک برای انتقال ژن‪های مقاوم خواهند داشت. بین تک بوته‌های هیبرید برداشت شده والدین مادری 231 و 261 از نظر نمره زردی برگ‌ها و شاخص بیماری ریزومانیا اختلاف زیادی مشاهده نشد ولی اختلاف آن‪ها با شاهدهای مقاوم و متحمل در سطح احتمال پنج درصد معنی‌دار بود. اما بین11 والدگرده‪افشان از نظر نمره زردی برگ‪ها و درصد آلودگی به بیماری ریزومانیا اختلاف معنی‌داری در سطح پنج درصد وجود داشت، به‌طوری‌که کم‪ترین نمره زردی و درصد آلودگی به ریزومانیا در بین گرده‪افشان‪ها مربوط به رقم شماره هفت و بیشترین آن مربوط به رقم‪های شماره هشت و نه بود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The possibility of transferring of rhizomania resistance genes from genetically broad based populations and varieties into sugar beet lines

نویسندگان [English]

  • H. A. Shahbazi 1
  • S.Y. Sadeghian 2
  • M. Ahmadi 3
  • J. Soltani 4
1 Instructor of Agricultural and Natural Resources Research Centre- Khorasan Razavi
2 Professor of Seed and Plant Certification Institute
3 Assistant professor of Sugar Beet Research Department, Khorasan Razavi Agricultural and Natural Resources Research Center, AREEO, Mashhad, Iran.
4 Instructor of Sugar Beet Research Department, Khorasan Razavi Agricultural and Natural Resources Research Center, AREEO, Mashhad, Iran.
چکیده [English]

In order to transfer rhizomania resistance genes to improved sugar beet lines, crosses were made between 11 commercial resistant varieties and two improved inbred O-type lines of sugar beet (231 and 261) at Agricultural Research Center of Khorasan Razavi   and Jam sugar factory in 2007. O-types carried self fertile (Sf) genes and contained male sterile (MS) genotypes. Commercial varieties were used as pollinators and inbred lines as female parents. Males and females were examined for the amount of hybrid seeds production, yellowish color of leaves and infection index of rhizomania on the root. However, seeds were harvested from 299MS plants within O-types. Males and females were compared based on the amount of viable seeds produced on each plant. The results showed that females did not represent significant differences although the line 261 produced 54.2 percentages of hybrids with enough viable seeds when compared to the line 231 with 45.8 percentages. Pollinators were significantly different at 5 percentages probability level in respect of producing consequent hybrids with enough seeds. Scales of yellow color of leaves and resistance index of roots were statistically similar to the growth period of plants. The results displayed that crosses originated from various pollinators reacted differently (at 5% probability level) to yellow color change of leaves and root infection index to rhizomania during the growth period. The lowest percentage of green leaf belonged to the population No. 8 and the highest to No. 7 that figured about 0 and 80.8 percentages, respectively. The highest disease resistance index appeared for the No. 7 and the lowest for pollinators like numbers 2, 8,10 and 11; but progenies of test crosses resulted from populations No. 3,4  and 5 were also ranked in the resistant group. Therefore, progenies obtained from later mentioned populations have higher potential than others in transferring resistance genes into sugar beet lines. The results displayed that crosses originated from various pollinators reacted differently (at 5% probability level) to yellow color change of leaves and root infection index, but females(231 and 261) did not represent significant differences.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Hybrid
  • resistance
  • Infection index
  • O-type line
  • population
  • Rhizomania
  • sugar beet
  • varieties

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار