تجزیه علّیت تحت شرایط معمولی و تنش شوری در ژرم‪پلاسم چغندرقند

نوع مقاله : کامل علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 مربی پژوهشی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان غربی

2 استاد مؤسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال،کرج ، ایران.

3 دانشیار مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندرقند، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران.

چکیده

شناخت رابطه عملکردریشه در چغندرقند با صفات دیگر از اهمیت خاصی در اصلاح این محصول برخوردار است. تجزیه علّیّت یکی‌از روش‪های بسیار مفید کاربردی برای تجزیه ضرایب همبستگی‌ ژنتیکی و فنوتییی و پی‌بردن به اثرات مستقیم و غیرمستقیم به‪شمار می‪رود. در این تحقیق، روابط بین عملکرد ریشه، اجزای عملکرد و برخی از صفات مرفولوژیک در چغندرقند مورد مطالعه قرار گرفت. در این بررسی، تعداد 20 توده اصلاحی در دو شرایط معمولی و تنش شوری در مزرعه و گلخانه مورد مطالعه قرار گرفتند. کشت در شرایط معمولی با استفاده‌ از خاک مزرعه با هدایت الکتریکی 1/1 و اعمال تنش شوری با کاشت در زمین شور با هدایت الکتریکی حدود 12دسی‪زیمنس بر متر انجام شد. در گلخانه با افزودن نمک طعام، شرایط شوری مشابه فراهم شد. ابتدا همبستگی فنوتیپی بین صفات مطالعه شده با عملکرد ریشه محاسبه شد. سپس با استفاده‌از روش‌های رگرسیونی، مناسب‪ترین مدل برای عملکردریشه تهیه و در نهایت همبستگی عملکرد ریشه با صفات باقیمانده در مدل با استفاده از روش تجزیه علّیّت به اثرات مستقیم و غیرمستقیم تفکیک شد. نتایج نشان داد که در شرایط معمولی صفات درصد پوشش سبز و تراکم بوته حدود 56 درصد و در شرایط تنش شوری چهار متغیر سدیم، پتاسیم، درصد پوشش سبز و تراکم بوته 87 درصد ازتغییرات عملکردریشه را تبیین می‌کنند. تجزیه‌ علیّت‌ برای‌ صفت‌ عملکردریشه‌ به عنوان متغیر تابع در شرایط بدون‪تنش و تنش شوری نشان داد که در شرایط معمولی، درصد پوشش‌ سبز دارای‌ اثر مستقیم‌ مثبت ‌و قابل توجه (5534/0=P) و در شرایط تنش شوری پتاسیم (6591/0=P) و درصد پوشش سبز (5919/0=P) دارای اثرات مستقیم مثبت و قابل ملاحظه بود. لذا زمانی‪که به‪نژادگران تعداد زیادی لاین در اختیار داشته باشند، مقدار درصد پوشش سبز و پتاسیم محتوی ریشه راهنمای مؤثری در گزینش سریع، زودهنگام و مؤثر مواد ژنتیکی خواهد بود.

عنوان مقاله [English]

Path analysis under normal and salt stress conditions in sugar beet germplasm

نویسندگان [English]

  • K. Fotohi 1
  • M. Mesbah 2
  • S. Y. Sadeghian 2
  • Z. Ranji 3
1 Instructor of Agricultural and Natural Resources Research Centre- West Azarbaijan
2 Professor of Seed and Plant Certification Institute, Karaj, Iran
3 Associate Professor of Sugar Beet Seed Institute (SBSI) - Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran.
چکیده [English]

Understanding the relationship between root yield and other traits in sugar beet may be a crucial step towards successful breeding of this important crop. Path analysis provides a useful method in analyzing the genetic and phenotypic coefficients of correlations. This method is able to effectively unveil direct and indirect effects among traits of interest. In this research, root yield, yield components, some morphological traits and their relationships were investigated. The study included 20 different sugar beet genotypes that were planted in field under normal (Ec= 1.1) and salt stress (Ec= 12 ds/m) conditions. Genotypes were also screened in greenhouse under similar conditions. Data analysis was done by calculating the coefficients of correlations between root yield and other evaluated traits. Then, using regression analysis a model including significant traits was developed. Finally, path analysis was used to dissect root yield with traits remained in the model into determine direct and indirect effects. Our findings indicated that under normal condition, traits including canopy cover and number of plants per m2 together accounted for 56 percen of the variation in root yield. However, under salt stress condition, four variables including canopy cover, number of plants per m2, Na and K content together accounted for up to 87 percentage of the variation in root yield. Using path analysis it was found that under normal condition, canopy cover had a considerable positive effect (P = 0.5534) on root yield while under salt stress, in addition to canopy cover (P =  0.5919) the K+ content (P = 0.6591) also indicated a considerable positive effect on root yield. We concluded that traits including canopy cover and K+ content may be used to accelerate the selection process in breeding programs wherever a huge number of germplasm has to be evaluated.

کلیدواژه‌ها [English]

  • germplasm
  • Green house
  • path analysis
  • Salt stress
  • sugar beet

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار