ارزیابی شاخص‌های کمی تحمل به خشکی در ژنوتیپ‌های چغندرقند

نوع مقاله : کامل علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشکده کشاورزی, دانشگاه شیراز

2 دانشکده کشاورزی, دانشگاه

3 مؤسسه تحقیقات چغندرقند

چکیده

در بهار 1381، به منظور تعیین بهترین شاخص‌های کمی تحمل به خشکی در ژنوتیپ‌های چغندرقند، آزمایشی به صورت طرح کرت‌های خرد شده در قالب بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در ایستگاه تحقیقاتی شیراز-زرقان انجام گرفت. سه رژیم آبیاری شامل:- آبیاری درحد بهینه، - آبیاری به میزان 75 درصد نیاز آبی بهینه (تنش ملایم) - آبیاری به میزان 50% نیاز آبی بهینه (تنش شدید)، به کرتﻫای اصلی و ده ژنوتیپ چغندرقند به کرتﻫای فرعی اختصاص داده شدند. تنش آبی از مرحله شش برگی آغاز شد و در تمام طول فصل رشد ادامه یافت. شش شاخص تحمل به خشکی شامل شاخص‌های حساسیت به تنش (SSI)، تحمل به تنش (STI)، میانگین هندسی بهره‌وری (GMP)، میانگین حسابی بهره‌وری (MP)، تحمل (TOL) و میانگین هارمونیک (Harm)، براساس صفت عملکرد شکر سفید در شرایط مطلوب و تنش رطوبتی محاسبه و مورد ارزیابی قرار گرفت. اثر تنش آبی به طور مؤثر بر روی عملکرد شکر مشخص شد. نتایج همبستگی بین شاخص‌های کمی تحمل به خشکی و عملکرد شکر سفید در سه شرایط رطوبتی نشان داد که شاخصﻫای STI، MP، GMP و Harm همبستگی بالایی با عملکرد شکر سفید در هر سه شرایط داشتند و لذا به عنوان بهترین شاخص‌ها می‌توانند جهت دست‌یابی به ژنوتیپﻫایی با عملکرد بالا، در هر سه شرایط رطوبتی به کار روند. ولی با توجه به بالا بودن ضریب همبستگی شاخص STI با دیگر شاخص‌ها، این شاخص، اهمیت بیشتری دارد. از طریق تکنیک آماری تجزیه به مؤلفه‌های اصلی و ترسیم بای‌پلات، ژنوتیپ‌های 7221-I-79، BP-مشهد و رسول, (شاهد) به عنوان ژنوتیپ‌هایی با پتانسیل عملکرد شکر سفید بالا در هر سه شرایط رطوبتی معرفی شدند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Evaluation of drought tolerance criteria in sugar beet genotypes

نویسندگان [English]

  • M. Sharifi 1
  • M. Kheradnam 2
  • M. Mesbah 3
  • J. Gohari 3
1 College of Agriculture, Shiraz University,Iran.
2 College of Agriculture, Shiraz University, Iran.
3 Sugar Beet Institute-Iran
چکیده [English]

In order to evaluate the best drought resistance indices in sugar beetgenotypes, an experiment was conducted in 2002 using a split- plot design within randomized complete block design with three replications at the Research Farm, Shiraz-Zarghan. The main plots consisted of three Irrigated regimes: non stress, 75% (mid stress) and 50% (intense stress) non stress and the ten genotypes as the sub factor. Water stress was initiated at about six-leaved stage, and the stress was continued throughout the growing season. Drought resistance indices consisting of stress susceptibility index (SSI), stress tolerance index (STI), mean productivity (MP), geometric mean productivity (GMP), stress tolerance (TOL) and harmonic mean (Harm), were evaluated for white sugar yield in stress and non-stress conditions. The results showed that drought stress reduced white sugar yield. Results from calculating drought toletance indices, correlation among indices and white sugar yield in stress and non-stress conditions showed that STI, Harm, GMP and MP indices, effectively distinguished genotypes with high yield in both conditions and were determined as the best drought tolerance indices. Because of high correlation between STI and the other indices, it's significance is more than the other ones. Finally, 7221-I-79, BP-Mashhad and control-Rasool genotypes were determined as the genotypes that have a high potential white sugar yield in both environments.

کلیدواژه‌ها [English]

  • drought tolerance indices
  • Genotype and productivity
  • Shiraz
  • sugar beet
  • White sugar yield

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار