تأثیر عوامل اقلیمی بر افزایش عیار چغندرقند در سال 1386 در ایران، مطالعه موردی: حوزه کارخانه‪قند چناران

نوع مقاله : کامل علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی‪ارشد هواشناسی کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات -

2 دانشیار مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندرقند، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران.

3 دانشیار دانشکده علوم پایه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات- تهران

4 مربی پژوهشی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندرقند، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران.

چکیده

به‪منظور بررسی علل افزایش چشمگیر میانگین عیارقند چغندرقند تولیدی کشور در سال 1386 و ارتباط آن با پارامترهای اقلیمی، حوزه‪های چغندرکاری کارخانه‪قند چناران انتخاب شد. علت این انتخاب نزدیکی به ایستگاه هواشناسی سینوپتیک گلمکان و آمار مطمئن هواشناسی و هم‪چنین دسترسی به آمار و اطلاعات دقیق مربوط به بهره‪برداری کارخانه‪قند مذکور بود. مهم‪ترین پارامترهای اقلیمی مؤثر بر عیارقند چغندرقند (دما، بارش، رطوبت نسبی، ساعت آفتابی و سرعت باد) و تغییرات آن‪ها در سال 1386 در مقایسه با سال‪های قبل مورد بررسی قرار گرفت. تجزیه رگرسیونی بر روی عدد نهائی عیارقند چغندرقند این کارخانه طی سال‪های 1380 تا 1386 به‪عنوان متغیر وابسته و پارامترهای اقلیمی ماهانه به‪عنوان متغیر مستقل انجام شد. هم‪چنین اثر پارامترهای اقلیمی بر تغییرات میزان اُفت و عیار چغندرقند طی دوره بهره‪برداری بررسی گردید. اطلاعات روزانه تغییرات اُفت و عیار چغندرقند در سال 1386 بر پارامترهای اقلیمی منطقه برازش داده شد و ضرایب همبستگی خطی محاسبه گردید. با استفاده از روش گام به گام پیش‪رونده مهم‪ترین پارامتر از بین عوامل مؤثر بر عیار و اُفت چغندرقند تعیین شد. نتایج نشان داد که از بین متغییرهای اقلیمی، مهم‪ترین عامل مؤثر بر عیار چغندرقند در هر سال دمای کمینه در مردادماه (معادل ماه اوت) می‪باشد. از لحاظ تأثیر عوامل اقلیمی بر تغییرات اُفت و عیار چغندرقند طی دوره برداشت و تحویل چغندرقند، نتایج نشان داد که تعداد روزهای با دمای چهار درجه سانتی‪گراد زیر صفر و کمتر از آن (یخبندان) و رطوبت نسبی به‪ترتیب بیشترین همبستگی را با میزان افت و عیار چغندرقند در سال 1386 داشته‪اند. بنابراین، توجه به پارامترهای اقلیمی مخصوصاً کمینه دما در مردادماه و در صورت گرم شدن شدید هوا آبیاری مناسب و به‪موقع ممکن است در افزایش عیار چغندرقند تأثیر قابل‪توجهی داشته باشد. برنامه‪ریزی صحیح برداشت و تحویل چغندرقند طی فصل پاییز با توجه به پیش‪بینی‪های هواشناسی می‪تواند در کاهش افت و ضایعات چغندرقند و افزایش عیار آن نقش مهمی داشته باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effect of climatic parameters on the increase of sugar content of sugar beet in 2007 in Iran, Case study: Chenaran sugar factory

نویسندگان [English]

  • H. R. Ahmadzadeh-Araji 1
  • M. Abdollahian-Noghabi 2
  • G. A. Kamali 3
  • S. Vahedi 4
1 Former graduate student of Agrometeorology, Department of Meteorology, Faculty of Basic Sciences, Science and Research Branch, Islamic Azad University
2 Associate Professor of Sugar Beet Seed Institute (SBSI) - Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran.
3 Associate Professor of Department of Meteorology, Faculty of Basic Sciences, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
4 Instructor of Sugar Beet Seed Institute (SBSI) - Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran.
چکیده [English]

In order to study the reason for the prominent increase of the average of sugar content in sugar beet produced in Iran in 2007 and finding the relation of this increase with climatic parameters, Chenaran sugar factory district was chosen. Due to precise and reliable statistical data of sugar factory during the campaign and weather data, Chenaran sugar factory was chosen for this investigation.  The most important climatic parameters affecting the sugar content of sugar beet (temperature, precipitation, relative humidity, sunshine hours and wind speed) as well as their changes in 2007 in comparison with the previous years were investigated. Regression analysis on the final number representing the sugar content of sugar beet produced in the factory during 2001-  2007 as dependent variable and monthly climatic parameters as the independent variables was conducted. Furthermore, the effect of climatic parameters on soil tare and sugar content of sugar beet during the campaign was analyzed. The daily data of soil tare and sugar content in Darzab district during the campaign of the sugar factory in 2007 were arranged in the form of 10-day averages which were fitted against the 10-day averages of sugar beet soil tare and sugar content and subsequently linear correlation coefficients were calculated.  By using the stepwise method, the most important factors were determined. The results showed that among the climatic parameters, the most significant factor affecting sugar content was the minimum temperature in August.  The decrease of minimum temperature on August is justifiable by considering the plant physiological changes. The number of days with a temperature of -4°C or less (freezing days) and relative humidity, respectively, had the highest correlation with the soil tare and sugar content in 2007.  Therefore, the climatic parameters, especially the minimum temperature in August and in case of the severe increase of temperature, proper and well-timed irrigation has significant effect on sugar content.  Proper planning of harvesting and delivering the sugar beet during Autumn regarding to meteorological forecasting in each zone can play a substantial role in decreasing the soil tare and increasing the sugar content of sugar beet.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Maximum Temperature
  • Minimum temperature
  • precipitation
  • Relative humidity
  • sugar beet
  • sugar content
  • Sun shine hour
  • Temperature amplitude
  • wind speed