بررسی تأثیر کاربرد پتاسیم‌ در دورهای مختلف آبیاری نشتی بر عملکرد و کارائی مصرف آب دو ژنوتیپ چغندرقند

نوع مقاله : کامل علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی مؤسسه تحقیقات چغندرقند

2 عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان

3 عضو هیئت علمی مؤسسه تحقیقات خاک و آب

چکیده

به منظور بررسی‌ اثرات‌ کاربرد سطوح‌ مختلف‌ پتاسیم‌ درشرایط آبیاری با دورهای مختلف بر عملکرد کمی‌ و کیفی‌ دو ژنوتیپ‌ چغندرقند (12681 وA37.1) این‌ بررسی‌ در سالﻫای 1377 و‌ 1378 در مرکز تحقیقات‌ کشاورزی‌ و منابع طبیعی خراسان‌ (طرق) انجام شد. در این آزمایش‌ سه سطح‌ پتاسیم‌ شامل عدم‌ مصرف‌ پتاسیم‌، مصرف‌ به منظور رسانیدن‌ پتاسیم‌ تبادلی خاک‌ به‌ پنج درصد ظرفیت‌ تبادل‌ کاتیونی‌ خاک (CEC)‌ و مصرف‌ پتاسیم به منظور رسانیدن‌ پتاسیم تبادلی خاک به پنج درصد ظرفیت تبادل‌ کاتیونی‌ خاک‌ به‌ اضافه‌ نیاز گیاه و چهار سطح‌ دور آبیاری‌ 9، 12، 15 و 18 روزه مورد بررسی قرار گرفت. در سال 1377 مقدار آب در هر دور آبیاری براساس عرف منطقه (حدود 73 میلیﻣتر آب در هر دور) در نظر گرفته شد و در سال 1378 به منظور افزایش تنش رطوبتی، مقدار آب در حدود 25 درصد نسبت به سال 1377 کاهش یافت. نتایج نشان داد که عملکرد ریشه و عملکرد شکر سفید در هر دو سال آزمایش و کارائی مصرف آب در سال اول آزمایش به طور معنیﺩاری تحت‌ تاثیر دور آبیاری‌ قرار گرفت (P<0.01‌). بیشترین‌ عملکرد شکر سفید‌ در سال 1377 در دور آبیاری‌ 12 روز و در سال 1378 در دور آبیاری نه روز به دست‌ آمد. در سال 1377 افزایش پتاسیم تبادلی تا پنج درصد CEC خاک در دورهای آبیاری مورد بررسی، عملکرد ریشه، عملکرد شکر سفید و کارائی مصرف آب را افزایش داد. مقادیر این افزایش برای دورهای آبیاری 9، 12، 15 و 18 روز برای عملکرد شکر سفید به ترتیب 5/11، 7، 9 و 10 درصد بود. در سال 1378 همراه با کاهش مقدار آب در هر دور آبیاری در دورهای آبیاری 12، 15 و 18 روز باکاربرد پتاسیم روند کاهشی در عملکرد شکر سفید مشاهده شد. در حالی که این روند در دور آبیاری نه روز به صورت افزایشی و مقدار آن به ترتیب 5/12, هشت درصد در سطح دوم (نسبت به سطح اول پتاسیم) و سوم پتاسیم (نسبت به سطح دوم پتاسیم) افزایش یافت. این روند به طور تقریبا مشابه برای عملکرد ریشه و کارائی مصرف آب نیز مشاهده گردید. با توجه به نتایج به دست آمده کاربرد پتاسیم تنها در شرایط عدم تنش و تنش متعادل میﺗواند اثرات مثبت بر عملکرد و کارائی مصرف آب داشته باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effects of potassium application under different irrigation intervals on yield and water use efficiency of two genotypes of sugar beet in furrow irrigation

نویسندگان [English]

  • R. Mohammadian 1
  • M. Ahmadi 2
  • K. Kalarestaghi 2
  • S. Ghalebi 3
1 Sugar Beet Institute Research - Iran
2 Agricultural and Natural Resource Research Center of Khorassan, IRAN
3 Soil and Water Institute, IRAN
چکیده [English]

Experiments were conducted in 1998 and 1999 to study the effects of different levels of potassium and irrigation intervals on yield and water use efficiency of two genotypes of sugar beet (A37.1 and 12681) in Khorasan Agricultural Research Center (Torogh, Iran). Potassium levels were; no potassium application, increasing potassium to 5% of soil cation exchange capacity (CEC) and second treatment plus plant requirment to potassium. Irrigation interval were 9, 12, 15 and 18 days. In 1998,  the amount of water in each irrigation was based on local farmer usage (that is 739 mm). In 1999, for increasing water stress, the amount of water decreased 25% as compared to the previous year. Root yield and white sugar yield in two years and water use efficiency in first year were significantly affected by irrigation amount (P<0.01). Among different irrigation intervals, white sugar yield was the highest in 12 and 9 days irrigation frequencies in 1998 and 1999, respectively. In 1998, root yield, white sugar yield and water use efficiency increased when the potassium of soil increased to 5% CEC in different irrigation intervals. Accordingly, for white sugar yield in 9,12,15 and 18 days irrigation frequencies were 11.5%, 7%, 9% and 10%, respectively. In 1999, applying potassium caused reduction in white sugar yield in 12, 15, and 18 days irrigation intervals, which might be due to the decrease in the amount of irrigation water. However, white sugar yield increased in the 9days irrigation interval. According to the results, potassium application had positive effects on yield and water use efficiency only in normal or moderately water stressed conditions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • genotype
  • Irrigation interval
  • Potassium
  • sugar beet
  • Water use efficiency
  • Water stress
  • Khorasan