بررسی تاثیر قطع آبیاری در مراحل مختلف رشد بر روی کمیت و کیفیت چغندرقند در منطقه خوی

نوع مقاله : کامل علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی مرکز تحقیقات کشاورزی آذربایجانغربی

2 کارشناس بخش تحقیقات چغندرقند مرکز تحقیقات کشاورزی آذربایجانغربی

چکیده

اعمال تنشﻫای آبی براساس دو هدف عمده افزایش کارایی مصرف آب و استفاده بهینه از منابع آب و اهداف به زراعی (نظیر افزایش برخی پارامترهای کیفی محصول، جلوگیری از رشد بیﺭویه اندامﻫای هوایی محصولاتی نظیر چغندرقند و…) صورت میﮔیرد. در صورتی که  در مراحلی از رشد گیاه که حساسیت کمتری به خشکی دارد، از مقدار آب آبیاری کاسته شود، میﺗوان ضمن کاهش هزینه‌های آب آبیاری از آب صرفهﺟویی شده و در سایر زراعتﻫا استفاده به عمل آورد و بدین ترتیب کارایی مصرف آب را افزایش داد. این تحقیق با هفت تیمار آبیاری در سه تکرار در قالب طرح بلوکﻫای کامل تصادفی در ایستگاه تحقیقات کشاورزی خوی به مدت دو سال (1378 و1380) به مرحله اجرا درآمد. تیمارهای آبیاری شامل: آبیاری در تمام مراحل، عدم آبیاری در مرحله کاشت تا سبزشدن، قطع آبیاری در مرحله سبزشدن تا مرحله شروع رشد ثابت، عدم آبیاری در مرحله کاشت تا سبزشدن و قطع یک نوبت آبیاری در مرحله رشد ثابت، عدم آبیاری در مرحله کاشت تا سبزشدن و قطع آبیاری آخر، قطع آبیاری در مرحله سبز تا  شروع رشد ثابت و قطع یک نوبت آبیاری در مرحله رشد ثابت، قطع آبیاری در مرحله سبزشدن تا مرحله شروع رشد ثابت و قطع آبیاری آخر بودند. نتایج دو سال آزمایش نشان ‌دادکه تیمارهای آبیاری در سطح یک درصد تأثیر معنی‌دار در تولید ریشه و شکر قابل استحصال دارد. در صورتی‌که به توان سبزشدن بذور و نیاز آبی چغندرقند در مرحله اولیه رشد را بدون نیاز به آبیاری توسط بارندگیﻫا تأمین نمود، میﺗوان ضمن کاهش 5/16 درصد در مصرف آب نسبت به تیمار شاهد, شکر قابل استحصال را 3/13 درصد افزایش داد. در این حالت کارایی مصرف آب،70/1 کیلوگرم شکر در هر مترمکعب آب مصرفی در مقایسه با 25/1 در تیمار شاهد حاصل میﮔردید. در صورتی‌که از آبیاری آخر نیز صرف نظر شود، ضمن کاهش 2/21 درصد در مصرف آب،  شکر قابل استحصال نسبت به شاهد 11 درصد افزایش یافته و کارایی مصرف آب به 76/1 کیلوگرم شکر بر مترمکعب آب مصرفی افزایش خواهد یافت. از پارامتر‌های کیفی محصول، درصدقند درسطح یک درصد و مقدار سدیم موجود در ریشه در سطح پنج درصد تحت تأثیر قرارگرفته‌اند. به طورکلی کلیه تنشﻫای آبی وارد شده موجب افزایش درصدقند نسبت به تیمار شاهد شد. قطع آبیاری در مرحله اولیه رشد و قطع آبیاری آخر منجربه افزایش درصدقند گردید، طوری­که درصدقند از 74/12 در تیمار شاهد به 09/16 افزایش یافت. بنابراین افزایش درصدقند، کاهش عملکرد ریشه به علت تنش آبی را جبران نموده و شکر قابل استحصال این تیمار  بیشتر از تیمار شاهد به دست آمده است.  

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Study the effect of cut of irrigation at different stages of growth on quantity and quality of sugar beet on Khoy region

نویسندگان [English]

  • A. Nourjoo 1
  • M. Baghaee kia 2
1 Irrigation and Drainage Department Agricultural Research Center, Iran
2 Sugar beet Department, Agricultural Research Center, Iran
چکیده [English]

Water stress decrease water content and water potential between soil and root. Therefore, water potential  of plant declines and plant faces with water stress. Water stress in different stages of growth can be useful in different aspects. Water stress can be practiced from two point of view, increasing water use efficiency (WUE) and improving cultural practices. No irrigation in insensitive stages of growth for water stress helps us to save water  which could be used for other crops. In this research, the effect of irrigation scheduling at different stages of growth on quality and quantity of sugar beet was studied, in Khoy Agricultural Research station in two years (1999 and 2001). The experimental design was a randomized complete block design with three replications and seven irrigation treatments; as I1:Full irrigation at all stages of growth, I2: No irrigation at sowing until germination, I3: No irrigation at germination until the beginning of growth; I4: No irrigation at sowing till germination and again no irrigation at growth season, I5: No irrigation at sowing till germination and no irrigation at the end of season, I6: No irrigation at  the germination till constant growth and one irrigation during constant growth, I7: No irrigation at germination till constant growth and no irrigation at the end of season. According to the results, irrigation treatments influenced the root and sugar yield significantly. Lack of irrigation in the initial increased stage sugar yield 13.3% and decreased irrigation water amount 16.5% as compared to the control treatment (I1, full irrigation). WUE was 1.7 and 1.25 kg/m3 in I2 and I1 treatments, respectively.  Omitling irrigation in the initial and in the  last stage of growth decreased the irrigation water amount 21.2%, increased available sugar 11% and improved WUE from 1.25 (control treatment) to 1.76. Irrigation treatments had significant effect on sugar content and Na (impurities) and  no significant effect on other qualitative characers. No irrigation in initial and last stages of growth caused the most highest increase in sugar content of compared to the control treatment. Accordingly, sugar content increased from 12.74% to 16.09%.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Khoy
  • sugar beet
  • Sugar yield
  • Water stress
  • Water use efficiency

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار