بررسی تأثیر وزن‌ ریشچه و فاصلة‌ کشت بر عملکرد و خصوصیات کیفی بذر منوژرم چغندرقند

نوع مقاله : کامل علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت‌علمی مؤسسه تحقیقات چغندرقند

2 عضو هیأت‌علمی مؤسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال

3 عضو هیئت علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت

چکیده

این بررسی جهت تعیین نحوة تأثیر دو عامل وزن ‌ریشچه و فاصلة کشت روی خصوصیات کیفی و کمی بذر چغندرقند منوژرم ژنتیکی رقم 9597 چغندرقند طی ‌سالﻫای 1377 و 1378 درایستگاه تحقیقات‌ کشاورزی اردبیل اجرا گردید. در این مطالعه، وزن ‌ریشچه با سه اندازة مختلف (کمتر از یکصدگرم، 100 تا 200گرم و200 تا 300گرم) در کرت ‌اصلی و فاصلة بین بوته‌ها با سه‌ سطح(40، 50 و 60سانتی‌متر) در کرت‌فرعی در قالب طرح کرت‌های خردشده در قالب بلوکﻫای کامل تصادفی با پنج‌ تکرار ‌مورد بررسی قرار گرفت. اندازه‌گیریﻫا در این ‌طرح شامل صفات ریخت‌شناسی بوته، صفات‌کیفی(سرعت‌ و یکنواختی جوانه‌زنی)، نحوة توزیع اندازة بذر و درصد بذرمنوژرم بود. نتایج‌ حاصل نشان ‌داد که تغییر در فاصله بین بوته‌ها، به‌ترتیب درسطح احتمال پنج و یک درصد بر روی تعداد شاخه‌فرعی و عملکرد بذر دربوته تأثیر معنی‌داری دارد. افزایش فاصلة بوته‌ها از 40  به60سانتی‌متر عملکرد ‌بذر در بوته را  معادل 43درصد افزایش ‌داد. افزایش وزن ‌ریشه موجب افزایش سهم بذور استاندارد (با قطر بین 5/3 تا 5/4 میلی‌متر) و از آنجا عملکرد بذر استاندارد قادر به جوانه‌زنی (به ‌میزان 11درصد) و درعین‌حال، کاهش سرعت جوانه‌زنی و یکنواختی جوانه‌زنی شد. ازسوی دیگر، افزایش فاصله بوته‌ها (کاهش تراکم‌بوته) با افزایش سهم بذوری با قطر بیش‌از 5/4میلی‌متر، سرعت و یکنواختی جوانه‌زنی و کاهش عملکرد بذر استاندارد قادر به جوانه‌زنی همراه بود. درمجموع، در این بررسی بیشترین عملکرد بذرخام (1208کیلوگرم درهکتار) و بذر استاندارد قادر به جوانه‌زنی(16/229 کیلوگرم درهکتار) با کاشت ریشچه‌هایی به وزن 200 تا 300 گرم در فاصلةکشت 60سانتی‌متر به‌دست آمد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluation of the effects of steckling weight and planting density on monogerm sugar beet seed yield and quality

نویسندگان [English]

  • S. Sadeghzadeh Hemayati 1
  • M. DehghanShoar 2
  • V. Yuosef Abadi 1
  • A.R. Brimauandi 3
  • D. Taleghani 1
1 Sugar Beet Seed Institute(SBSI)- Iran
2 Seed and Plant Certification Institute - Iran
3 Islamic University Rasht Branch
چکیده [English]

To determine the effects of steckling weight and planting density on seed quantitative and qualitative characteristics of monogerm sugar beet c.v. 9597, this experiment was carried out in Ardabil Agricultural Research Station in two years (1998-99). In this study, steckling weight with three different sizes(including <100, 100-200, and 200-300g) as main-plot, and planting density with three levels (including 40, 50 and 60 cm) as sub-plot were used in a split-plot experiment based on the RCBD with five replications. In this experiment morphological and qualitative (rate and uniformity of germination) characters, seed size distribution, and monogerm seed percentage were measured. According to the results, effect of planting density on the axillary branches number and seed yield was significant at 1% probability level. Seed yield increased by 43%, as planting density was increased from 40 to 60 cm. Increasement of steckling weight led to increasement of standard seed portion (with 3.5-4.5mm in diameter), germinable standard seed yield (11%) and reduction of germination rate and germination uniformity; and increasement of planting density was accompanied by increasing of >4.5 mm seed portion, velocity and unifomity of germination and decreasing of germinable standard seed yield. Eventually, the highest crude (1208 kg/ha) and germinable standard (229.16 kg/ha) seed yield were obtained by using steckling weight of 200-300 g and planting density of 60cm.

کلیدواژه‌ها [English]

  • sugar beet
  • steckling weight
  • Planting density
  • Monogerm Seed
  • Ardabil
  • seed yield