بررسی تناسب محیطی شهرستان تربت حیدریه برای کشت چغندرقند با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی

نوع مقاله : کامل علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار اقلیم شناسی، دانشگاه سیستان و بلوچستان،

2 کارشناس ارشد اقلیم شناسی ،دانشگاه سیستان و بلوچستان

3 دانشجوی دکتری اقلیم شناسی دانشگاه خوارزمی

چکیده

هدف اصلی این مطالعه، تعیین نواحی مستعد کشت چغندرقند با توجه به برخی متغیرهای اصلی مؤثر در آن می‌باشد. داده‎های اقلیمی موردنیاز، از اداره کل هواشناسی خراسان‎رضوی که در ایستگاه‌های منطقه جمع‎آوری شده بود برای دوره 1388-1377 اخذ شد. جهت تهیه نقشه سطوح ارتفاعی، شیب، جهت شیب و TIN از نقشه‎های توپوگرافی سازمان نقشه‎برداری کشور با مقیاس 1:250000  استفاده گردید. نقشه پوشش گیاهی و کاربری اراضی از نقشه‎های قابلیت اراضی در مقیاس 1:250000 مؤسسه تحقیقات خاک و آب کشور استخراج گردید. از سامانه اطلاعات جغرافیایی به منظور رقومی­سازی و تهیه نقشه­ها بهره‎برداری شد. پس از تشکیل پایگاه اطلاعات فضایی منطقه، با استفاده از نرم­افزار ARCGIS اطلاعات توصیفی نقشه‌ها به آن‌ها اضافه شد. سپس با توجه به اقلیم موردنیاز محصول چغندرقند و با استناد به نظر کارشناسان بر اساس یک مدل تصمیم‎گیری سلسله مراتبی، وزن پارامتر و اهمیت هریک از لایه­ها با استفاده از نرم­افزارEXPERT CHOICE  تعیین گردید. در نهایت با عملیات همپوشانی وزنی در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS)  پهنه‎بندی عرصه‎های مستعد کشت چغندرقند در منطقه انجام گردید. در بین معیارهای تصمیم‎گیری نیازآبی و بارش مؤثر مهم‌ترین عوامل تعیین گردیدند. نتایج حاصل از نقشه نهایی پهنه‎بندی نشان داد که61/59 درصد مساحت شهرستان معادل 82/3745 کیلومتر مربع از قابلیت خیلی خوبی برای کشت چغندرقند برخوردار می‌باشد و حدود 49/24 درصد از مساحت شهرستان نیز فاقد استعداد زراعی برای کشت این محصول می‌باشد. مناطق دشت رخ و بخش کدکن در شمال شهرستان تربت حیدریه به عنوان مستعدترین مناطق و پس از آن دشت مرکزی به عنوان منطقه مناسب مشخص شدند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Assessment of environmental suitability for sugar beet planting in Torbat- e- Heydarieh city using Geographic Information System (GIS)

نویسندگان [English]

  • M. Khosravi 1
  • M. Amani 2
  • M. Hosseinzadeh Kermani 3
1 Associate Professor, Department of Climatology, University of Sistan and Baluchestan.Iran
2 Ms.c of Climatology, University of Sistan and Baluchestan
3 Phd Student of Climatology Kharazmi Tehran University.Iran
چکیده [English]

This study aimed to determine the prone areas for sugar beet planting with regards to their major effective factors. Climatic data of 1998-2009 period were obtained from the local stations of Khorasan Razavi Meteorological Bureau. The topographic data including altitude, slope, slope direction, and TIN layers were extracted from 1:250000 topographic maps of Cartographic Organization, Iran. The land use and vegetation land cover maps were prepared from 1:250000 maps of National Soil and Water Research Institute. The Geographic Information System (GIS) was used for numerical calculation and map drawing. After the spatial geo-database of the region was developed, the descriptive data of the maps were added to it using the ARCGIS software. Then, with regards to the climate needed by sugar beet and based on the views of the experts, each layer weight and its importance in Analytic Hierarchy Process (AHP) was determined using Expert Choice software. Finally, through overlay analysis in GIS the potential, cultivated areas for sugar beet cultivation were classified. Results of the final zoning maps showed that 59.61% of Torbat- e- Heydarieh area (3745.82 Km-2) has a great potential for sugar beet planting and about 24.49% of the areas were not suitable for planting of the crop. Among agricultural regions, Rokh hill and Kadkan region (north of Torbat- e- Heydarieh) were highly suitable for sugar beet planting followed by Markazi plain. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Agro-Ecological Classification
  • Climatic Parameter
  • environmental factors
  • Geographic Information System (GIS)
  • sugar beet

مراجع

Alijani B, Kaviani MR. The Fundamentals of Climatology. Samt.1992. (In Persian)
Alizadeh A, Kamali Gh A,Mortazavi A. Net irrigation requirement of crops and orchards of Iran, IRIMO, 2003. (in Persian)
Baily HP. Agriculture in Simi-Arid Environmental. Ecological Studies 34. Edited by: A.E.Hall, G.H. Cannel and H.W. Lowton, 1979.
Buzanov IP. Biology and sugar beet breeding. Kolos. Moskva. 1968.
Drachovska H. Sugar beet physiology. Csav, Praha, 1959.
Draycott A. Philip, Sugar Beet, Blackwell Publishing Ltd, 2006.
Dustin IJ. Effective rainfall in irrigated agriculture. Tehran University Press, 1985.
Farajzadeh M, Tkalubighesh A. Agro climatic zoning of hamedan province, using Geographic Information System (GIS). Journal of Geographical Research, 2001; 14: 63-105. (in Persian)
Fiedler J, Technology of sugar beet production. SZN, praha, 1975.
Havlicek J, Vivo pocasi N,vysledky. The effect of weather on crop production. Studijni informace, Ovitz praha, 1985.
Hershfield DM. Effective Rainfall and Irrigation Water Requirements; Journal of Irrigation and Drainage Engineering, ASCE 90: IR2, 1964; 3920: 33-47.
Hu Cheng J. Agriculture and Climate, translated by Alizadeh, A. and kuchaki, A, Ferdowsi University of Mashhad. 1978. (in Persian)
Kenny GJ, Warrick RA, Campbell BD, Sims GC, Camilleri M, Jamieson PD, Mitchell ND, McPherson HG, Salinger MJ.Investigating Climate Change Impacts and Thresholds: An Application of the CLIMPACTS Integrated Assessment Model for New Zealand Agriculture, Climate change. 2000; 46(1-2): 91-113
Khorasan Razavi Meteorological Organization, Synoptic stations weather data.
Kuchaki A, khazanedari L. Climate and Agriculture Geography, Geographical Research Quarterly, 1997; 45: 56-71. (in Persian)
Kuchaki A, Dehghanian S, Kolahi A (translation), Author: David G, Introduction to the Geography of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad,1997. (in Persian)
Kucheki.A, Nasiri M, Agricultural Ecology, Jahad daneshgahi press, Mashhad,1996. (in Persian)
Kudrna k. Agricultural systems. SZN, Praha, 1979.
Kurpelova M,Culic J, Coufal L. Agro climatic condition of CSSR, Hydrometeor logic ustav, priroda, Bratislava, 1975.
Makhdoom M. Infrastructure and land logistics. Tehran University Press.1995. (in Persian)
National Geographical Organization. Iran topographic maps scale 1: 250,000
Nouri M. Agroclimatology of Dehloran region with emphasis on the effects of heat and rainfall on sugar beet cultivation, M.Sc. Thesis, Shahid Beheshti University, Tehran.2004. (in Persian)
Nuhi k. Foundations of Agricultural Meteorology, Publication of Meteorology. 1993. (in Persian).
Ogrosky HO, Mackus V. Hydrology of Agricultural lands; sec. 21 In Hand book Heydrology by V.T. chow; New York. McGraw. 1964.
Peter J. Weather and crop yield, Translated by: Kafi,M,Ganjali A, Nezami A, Shariatmadar F. Jihad Daneshgahi Mashhad publication. 2000. (in Persian)
Soil and Water Research Institute. Iran lands use Maps, Scale1: 250000.
Stehlk V. Biology of the species, varieties and forms of beets of the beta L genus with respect to large– scale production, Academia, praha, 1982.
Torbat Haydariea Sugar beet Factory, Cultivate Unit. 2008. (in Persian).
چغندرقند
دوره 30، شماره 1 - شماره پیاپی 1
فروردین 1393
صفحه 116-101

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار