بررسی الگوی توزیع و تغییرات جمعیت زنجرک‌های ناقل بیماری کرلی‎تاپ چغندرقند در استان همدان

نوع مقاله : کامل علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 مربی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی همدان

2 کارشناس ارشد مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی همدان

چکیده

یکی از بیماری‎های مهم چغندرقند کرلی‎تاپ می‎باشد. در این تحقیق الگوی توزیع فضائی و روند تغییرات جمعیت زنجرک‌های (Baker) Circulifer haematoceps و C. tenellus ناقلین ویروس کرلی‎تاپ چغندرقند به مدت سه سال (1386 لغایت 1388) در مزارع چغندرقند همدان مورد مطالعه قرار گرفت. بررسی‌ها در مراحل اولیه رشد گیاه با توجه به تاریخ کاشت مزارع به مدت نه هفته و به فاصله حدود هفت تا 10 روز از هم انجام شد. برای این کار، چهار مزرعه‌ی پنج هکتاری با فاصله تقریبی یک کیلومتر از هم در شهرستان اسدآباد استان همدان انتخاب شدند. هر بار تور زدن به عنوان یک واحد نمونه‌برداری تعیین شد. با استفاده از داده‌های به‎دست آمده فاکتور RV (معیار دقت نمونه‎برداری) محاسبه شد که برای هر سال به ترتیب برابر 2/12، 52/6 و 65/16 درصد بود. با توجه به این‎که زنجرک گونه haematoceps C. تنها ناقل مشاهده شده در منطقه مورد بررسی بود، جهت تعیین الگوی توزیع فضایی جمعیت این زنجرک از روش نسبت واریانس به میانگین استفاده شد. مقدار عددی Z برای طول سال و مجموع سه سال بزرگتر از عدد 96/1 بود که نشان دهنده توزیع فضائی تجمعی ناقل می‌باشد. نتایج روند تغییرات و نسبت جمعیت زنجرک ناقل haematoceps C. به کل جمعیت سایر گونه‌های زنجرک در سال‎های 1386، 1387 و 1388 به ترتیب برابر 68/5، 97/1 و 43/2 درصد بود. میانگین درصد آلودگی بوته‌ها به بیماری کرلی‎تاپ در این سال‎ها به ترتیب برابر 2/5، 6/8 و 5 درصد بود. در سال 1386 با وجود بالا بودن تعداد و نسبت جمعیت زنجرک ناقل به کل جمعیت سایر گونه‌ها، میانگین درصد آلودگی بوته‌ها به بیماری کرلی‎تاپ کمتر بود. این امر ناشی از تاخیر در تاریخ کاشت است. در حالی که در سال 1387 در نتیجه رشد کندتر بوته‌ها در ابتدای فصل رشد به دلیل کاشت زود هنگام، زمان بیشتری در اختیار ناقل قرار گرفته است. در این شرایط با وجود پایین بودن تعداد و نسبت جمعیت زنجرک ناقل به کل جمعیت سایر گونه‌ها، میانگین درصد آلودگی بوته‌ها (6/8 درصد) بالاترین میزان آلودگی نسبت به دو سال دیگر را نشان داد. هم‎چنین نتیجه‎گیری شد که بین فراوانی جمعیت زنجرک ناقل در مزرعه با فراوانی آلودگی بوته‌ها به ویروس کرلی‎تاپ در طول فصل رشد رابطه خطی مثبت و معنی‎دار وجود دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Distribution pattern and population fluctuation of leafhopper vectors of curly top disease within sugar beet in Hamadan province

نویسندگان [English]

  • H. Soltani 1
  • M. Hassani 2
  • J. Souri 2
1 Agriculture & Natural Resources Research Center of Hamadan
2 Agriculture & Natural Resources Research Center of Hamadan
چکیده [English]

Curly top disease is one of the important diseases of sugar beet. Spatial pattern and population variation of leafhoppers Circulifer haematoceps, and C. tenellus, vectors of sugar beet curly top virus, were studied in Hamadan province, Iran for three years (2007- 2009). Sampling was carried out at the early stage of the plant growth, in accordance with planting date for 9 weeks, in 7- 10 day intervals. For this purpose, four fields of five hectares each with a distance of approximately one kilometer from each other were selected in Asadabad region, Hamedan province. The insect sweep net was considered as sampling unit. By using the data obtained, the RV (a measure of sampling accuracy) factor for the three years was 12.2, 6.52, and 16.65%, respectively. Because of finding C. haematoceps as a vector of the disease in this region, variance to mean ratio () was used for determination of the spatial pattern of C. haematoceps population. The numerical value of Z for the whole year and total of three years was more than 1.96 which indicates the cumulative spatial distribution of the vector. The proportion of C. haematoceps population to total population of other leafhopper species in 2007, 2008, and 2009 was 5.68, 1.97 and 2.43%, respectively. Average of infected sugar beet plants to curly top disease in 2007, 2008, and 2009 was 5.2, 8.6, and 5%, respectively. In 2007, the number and proportion of leafhopper vector population was higher than total population of other species but owing to late planting, infection percentage was low, while in 2008, due to early planting and slow growth of the plants, vectors had more time for distribution. Despite the low number and proportion of leafhopper vector population to total population of other species in 2008, the average of plants infection (8.6%) was higher than two other years. Also, a linear positive and significant relationship was found between leafhopper vector population frequency and the frequency of plants infection throughout the season. The coefficient of determination (R2) for three years were 96, 90 and 94%, respectively, indicating the existence of a strong relation between the curly top occurrence and the vector population in the field.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Circulifer haematoceps
  • Curly top
  • Leafhopper
  • Population distribution pattern
  • sugar beet

مراجع

Al-e- yassin K, Izadpanah K. and Khosravi AR. New hosts of beet curly top virus (BCTV). Iranian plant protection congress; 1995 Sep 2-7; Karaj, Iran. (in Persian)
Asharfmansoori GR, Darabi S, Vahedi S. and Joukar, L. Evaluation of resistance of sugar beet hybrids to curly top virus under field conditions. Journal of Sugar Beet. 2010; 26(2): 105-116. (in Persian, abstract in English)
Bennett CW. The curly top disease of sugar beet and other plants. Monograph. 1971. No.7, the APS press., pp. 81.
Bennett CW. Epidemiology of leafhopper transmitted curly top virus. Ann. Rev of Phytopathology. 1959; 5.
Farsinejad K, Monsef A, Arjomand N. Evaluation of the resistance of sugar beet lines to curly top. Phytopathology. 1991; 27(1-4): 127-137. (in Persian, abstract in English)
Fatahi Z, Behjatnia SAA, Afsharifar A, Hamzeh Zaraghani H, Izadpanah K. Screening of sugar beet cultivars for resistance to Iranian isolate of beet server curly top virus using an infectious clone of the virus. Phytopathology. 2012; 48(1): 111-121. (in Persian, abstract in English)
Fleischer SJ, Gaylor MJ, Edelson JV. Estimating absolute density from relative sampling of Lygus lineolaris (Heteroptera: Miridae) and selected predators in early to mid-season cotton. Environmental Entomology. 1985;14: 709-717.
Flock R. A, Deal AS. A Survey of Beet Leafhopper Population on Sugar Beets in the Imperial Vally, California,1953-1958. Journal of Economic Entomology. 1959; 52(3): 479-473.
Gibson K. E. The incidence of curly top virus and its leafhopper vector in sugar beets in Iran. Journal of Economic Entomology. 1971; 53: 632-639.
Jafari A, Fathipour Y,  Hosseini SM. Sampling program and spatial distribution of Creonitiades pallidus (Het., Miridae) and its predators chrysoperal carnea (Neu., Chrysopidae) and Nabis capsiformis (Het., Nabidae). Iranian J Agric Sci. 2004; 36(2):296-303. (in Persian, abstract in English)
Jalali S, Bagheri M R, Jahadakbar, MR. Effect of planting date and cultivars of sugar beet on curly top virus infection, and population of leafhopper vectors in Isfahan. Journal of Sugar Beet.2006; 21(2): 151-163. (in Persian, abstract in English)
Khajehali J, Seyedoleslami H, Kamali KA contribution to study of hoppers of potato fields in Isfahan and Daran. J. Entomology and Phytopathology. 2001. 68(1). (in Persian, abstract in English)
Kheyri K. Survey on the beet curly top disease in relation to leafhopper vectors in Iran. Iranian plant protection congress. Kerman. Iran; 1991.1-5 Sept. (in Persian)
Kianpour R, Fthipour Y, Kamali K. Population fluctuation and spatial distribution patterns of Bemisisa tabaci and Bemisia argentifolii and Empoasca decipiens on eggplants in Varamin. Phytopathology. 2009;77(2): 71-94. (in Persian, abstract in English)
MacFarlane J S, Benett CW.. Selecting and testing sugar beet for curly top resistance in the green house. Phythopathology. 1968; 58: 1311-1315.
Nielsen MW. The Leafhopper vectors phytopathologenic viruses (Homoptera Cicadellidae). Taxonomy, biology and virus transmission. United States Department of Agricultural Technical Bulletin. 1968; 1382-1386.
Nielsen MW. Leafhopper systematics. Naulet LR, Rodriguez JG, (eds) The Leafhoppers. Willey and Sons, New York. 1985; pp. 479.
Oman P. Taxonomy and nomenclature of the beet Leafhopper, C. Tenellus virus. Ann. Entomology. Soc. Amer. 1970; 63: 570- 512.
Patil GP, Stiteler WM. Concepts of aggregation and their quantification: a critical review with some new result and applications. Res. Pop. Ecol. 1974; 15:238-254.
Pedigo LP, Buntin GD. Handbook of sampling methods for arthropods in agriculture. CRC Press, Florida., 1994; pp. 714.
Sherf AF, MacNab AA. Vegetable Diseases and Controls. Second Edition. A Wiley Interscience Publication. 1986; pp 729.
Southwood TRE, Henderson PA. Ecological methods. Third edition. Blackwell Sciences, Oxford., 2000.
Strasbaugh CA, Gillen AM, Gallian JJ, Camp S, Stander JR. Influence of host resistance and insecticide seed treatment on curly top in sugar beets. Plant Disease. 2006; 90: 1539-1544.
Taheri H, Izadpanah K, Behjatnia SAA. Criculifer hematocepts, the vector of the beet curly top Iran virus. Phytopathology. 2012; 48(1): 141. (in Persian, abstract in English)
Thresh JM. Vector relationship and the development of epidemic, the epidemiology of plant viruses. Phytopathology. 1974; 64: 1050-1056. (in Persian, abstract in English)
Wang H, Gurusinghe P, Falk BW. Systemic insecticides and plant age affect beet curly top virus transmission to selected host plants. Plant Disease. 1999; 83: 351-355.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار