تهیه گرده‎افشان دیپلوئید مقاوم به بیماری سفیدک سطحی چغندرقند

نوع مقاله : کامل علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 مربی پژوهشی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی کرمانشاه

2 استایار مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی کرمانشاه

3 مربی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی کرمانشاه

4 کارشناس ارشد مؤسسه تحقیقات چغندر قند

چکیده

به منظورتهیه والد گرده‎افشان مقاوم به سفیدک سطحی از جمعیت نسبتاً مقاوم 14442 استفاده گردید. از این جمعیت در سال اول تعداد 50 بوته مقاوم در مزرعه براساس شاخص مقاومت، گزینش شده و سپس بذر هاف سیب (برادر خواهر ناتنی) تهیه گردید. از بین 50 بوته مقاوم تنها 39 بوته بذر کافی تولید کردند. بذور  برداشت شده از این 39 بوته هاف‎سیب در شش تکرار یک خطی کشت شده و مجدداً برای بیماری ارزیابی شدند. از بین 39 هاف‎سیب مورد ارزیابی، تعداد سه هاف‎سیب (H.S13، H.S24 و H.S35) که آلودگی کمتری (شاخص آلودگی کمتر از عدد 5/2 را نشان دادند) نسبت به بقیه داشتند انتخاب شدند. از هر فامیل گزینش شده فوق تعداد 50 بوته انتخاب و در چادرهای ایزوله کشت شد تا بذر هاف‎سیب جدید تولید شود. این بذور که جمعاً تعداد 88 فامیل جدید بوجود آوردند، هاف‎سیب جدید نامیده شدند. بذر 88 هاف‎سیب جدید در شش تکرار یک خطی کشت و مجدداً برای بیماری ارزیابی شدند. از بین هاف‎سیب‎های جدید، هاف‎سیب شماره 5 ، 17 و22 از نظر مقاومت به بیماری برتر از سایرین بودند. از هر هاف‎سیب جدید تعداد 35 ریشه و جمعاً تعداد 105 ریشه برای تولید s1 انتخاب شدند. هریک از 105 ریشه انتخابی به چهار قسمت تقسیم (کلون) و در زیر یک قفس ایزوله کشت شدند تا بذر S1 به‎دست آید. با توجه به مشکلات تهیه بذر S1 در زیر قفس‎ ایزوله از بین 105 ریشه گزینش شده تنها تعداد 13 ریشه قادر به تولید بذر کافی با قوه نامیه مناسب گردیدند. بنابراین تعداد 13 بذر خودگشن یا S1 با مقاومت بسیار خوب نسبت به بیماری سفیدک سطحی به‎دست آمد. بذور خودگشن شده یا S1 (ژرم‎پلاسم جدید) مجدداً برای مقاومت به بیماری سفیدک سطحی آزمون شدند. نتایج نشان داد که در هر نسل گزینش مقاومت نسبت به بیماری افزایش یافت و پاسخ به گزینش مثبت بود، به طوری که کمترین میزان آلودگی (9/12 درصد) در بوته‎های s1 مشاهده شد. جمعیت s1ها نسبت به جمعیت اولیه 14442 به میزان 6/72 درصد پیشرفت سلکسیون نشان داد. با توجه به مقاومت خوب بوته‎های s1 می‎توان از آن‎ها به عنوان گرده‎افشان برای تولید رقم مقاوم به بیماری سفیدک سطحی استفاده نمود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Development of diploid pollinator for resistance to powdery mildew disease in sugar beet

نویسندگان [English]

  • J. Basati 1
  • M. Shaikhleslami 2
  • A. Jalilian 2
  • A. Neamati 3
  • A. Habib khodaie 4
1 Instructor of Agricultural and Natural Resources Research of Kermanshah, Iran
2 Assistant professor of Agricultural and Natural Resources Research Center of Kermanshah, Iran.
3 Instructor of Agricultural and Natural Resources Research Center of Kermanshah, Iran
4 Master expert of Sugar Beet Seed Institute (SBSI), Iran
چکیده [English]

For development of pollinator parent resistant to powdery mildew disease of sugar beet, relatively resistant 14442 population was used. Based on resistance index, 50 resisitant plants were selected to produce half sib family(H.S.F). After random pollination between these 50 plants, seed of H.S.F was harvesed. From these 50 plants, only 39 plants had produced enough seed. Next year these H.S.F were planted in one raw plots with six replications and evaluated for disease resistance. After evaluation, 3 H.S.Fs (H.S.F13, H.S.F24 and H.S.F35) with high level of resistance were selected. From those 3 families, 150 roots were selected to produce new half sib families (N.H.S.F). Between these 150 families only 88 roots produced enough seed. In the next cycle, 88 N.H.S.F were evaluated for disease resistance and 3 N.H.S.F (H.S.F5, H.S.F17 and H.S.F22) with high level of resistance were selected. From each N.H.S.F, 35 roots were selected to produces. In the cage, from 105 roots only  13 plants produced enough seed. In the next year 13, S1 again evaluated again for disease resistance. Low level of infection (12.9 %) was observed in the S1 lines. Therefore, selection in the 14442 population for powdery mildew resistance was very effective, and plants selected in this method showed 72.6 % selection progress. Because of the good resisitance of the S1 lines, they could be used to develop powdery mildew resistance varieties.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Powdery mildew disease
  • Resistance pollinator
  • sugar beet
Ahmadinejad A. Study of powdery mildew in sugar beet. Plant disease.1973; 25(4):20-25.
Ahrens W, Weltzien HC. Investigation on the infection yield loss relations for sugarbeet powdery mildew, Erysiphe betae . (Vanha) weltzien. Medelingen Van De Facuulteit Landbouwwetenschappen Rijkesuniversiteit Gent.1979; 44 :  401-40.
Asher M. Forecastig powdery mildew. British Sugar Beet Review, 1990;58: 35-37.  
Asher M, Williams G. Forecasting the national incidence of sugar beet powdery mildew from weather data in Britain.  British Sugar Beet Review.1991; 40: 100-107.  
Asher M, Williams G. Controlling leaf disease: powdery mildew. British Sugar Beet Review. 1992; 60: 35-37.
Asher M, Dewar A. Pest and disease in sugar beet. British Sugar Beet Reiew.2001; 69 : 21-26.
Basati J. Study of powdery mildew resistance in beta vulgaris and effect on root yield and quality (MD thesis). University of tarbiat modares; 1998.
Basati J, Mesbah M. investigation of genetic resistance to powdery mildew disease and obtining relationship molecular marker and resistance genes report. Kermanshah Agricutural Research Center(Iran); 2002. 25 p. Report. No. 83/212  
Basati J. Evaluation of comercial variety for powdery mildew resistance report. Kermanshah Agricutural Research Center (Iran); 2002. 22-27 p. (in Persian)  
Basati J, Zarabi M, Fazli H. Investigation of comercial variety for powdery mildew tolerance . sugar beet.2003.19(2):97-107. (In persian, abstract in english)
Basati J. Evaluation of comercial variety for powdery mildew resistance report. Kermanshah Agricutural Research Center (Iran); 2008 . 19-27 p. (in Persian)
Behdad A. Principle of plant disease. Neshat publisher, Esfehan, 1979; pp484 .(In persian)
Dewar PA, Asher M. Pest and disease in sugar beet. British Sugar Beet Review.1998; 66: 32-3.
Ehdaee B. Plant breeding. Barsava Publisher, Mashhad, 1994; pp 456.
Hills FJ, Chiarappa L, Geng S. Powdery mildew of sugar beet: disease and crop loos assessment. Phytopathology. 1980; 70: 680-682.
Kolivand M. Evaluation of gynotype for powdery mildew resistance report. Kermanshah Agricutural Research Center(iran); 1990. 9-22 p. (in Persian) 
Lewellen RT, Schrondt JK. USDA –ARS, U.S. Agricultural Research Station, 1636 E. Alisalst, Salinas, CA 93905. Plant Dis. Lande. 2001.
Paulus AO, Harvey OA, Nelson J, Meek V. Fungicides and timing for control of sugar beet powdery mildew. Plant Disease Reporter. 2001; 59: 516-517. 
Shikholeslami M, Basati J. Priliminary investigation in Beta vulgaris for powdery mildew resistance report. Kermanshah Agricutural Research Center (Iran); 1998. 28-45 p. (in Persian)
Skoyen I. Lewellen ORT, McFarline JS. Effect of powdery mildew on sugar beet production in the Salinas valley of California. Plant Disease Reporter. 1975; 59: 506-510 .
Weltzien HC. Erysiphe betae (Vanha), the powdery mildew of beets. Phytopathology. 1963; 47: 123-123 .
Whitney ED.1989. Beta maritima as a source of powdery mildew resistance in sugar beet. Plant Disease.1989; 73: 487-489.