تأثیر تنش خشکی در مراحل مختلف رشد بر عملکرد و برخی خصوصیات فیزیولوژیکی چغندرقند

نوع مقاله : کامل علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان

2 عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان. همدان، ایران.

3 عضو هیئت علمی مؤسسه تحقیقات چغندرقند، کرج، ایران.

چکیده

به منظور تعیین اثرات تنش رطوبتی در مراحل مختلف رشد چغندرقند و استفاده بهینه از آب، تحقیقی به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 12 تیمار و چهار تکرار از بهار سال 1379 به مدت دو سال در ایستگاه اکباتان مرکز تحقیقات کشاورزی استان همدان اجراء شد. یکی از فاکتورها، قطع آبیاری در سه مرحله رشد (S1 تا S3) و فاکتور دیگر تعداد دفعات قطع آبیــاری در چهار سطح (I1 تا I4) بود. علاوه بر دوازده تیمار ترکیبی مذکور، یک کرت شاهد بدون تنش نیز منظور شد. نتایج تجزیه مرکب نشان داد که اثرمتقابل مراحل مختلف رشد در سال از نظر عملکرد ریشه، عملکرد قند و عملکرد قند قابل‌استحصال در سطح پنج درصد و اثرمتقابل تعداد دفعات قطع آبیاری در سال از لحاظ صفت عملکرد ریشه معنی‌دار بود. اثر متقابل رطوبت نسبی برگ و درصد رطوبت وزنی خاک در سال در سطح یک درصد معنی‌دار بود. اثرمتقابل مراحل مختلف رشد در سال از نظر صفات کارایی مصرف آب برای عملکرد ریشه، عملکرد قند و عملکرد قند قابل استحصال در سطح یک درصد معنی‌دار بود. مقایسه میانگین دوساله کارآیی مصرف آب در برداشت نهایی نشان داد که بالاترین کارآیی مصرف آب مربوط به تیمار S1I2(دو بار قطع آبیاری در مرحله رشد برگی) و حداقل آن مربوط به تیمار S2I4(چهار بار قطع آبیاری در مرحله رشد ریشه) بود. هم چنین مشخص گردید که قطع آبیاری بیش از یک مرحله در مراحل مختلف رشد چغندرقند، باعث کاهش عملکرد کمی چغندرقند می‌شود. به طور کلی، تنش رطوبتی باعث کاهش کمی عملکرد ریشه و عملکرد قند شد. البته مقدار تأثیر تنش خشکی بستگی به زمان و شدت تنش داشت. کاهش عملکرد ریشه و قند ناشی از تنش در مرحله رشد ریشه و مرحله ذخیره‌سازی قند شدیدتر بود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effect of drought stress in different growth stages on yield and some physiological properties of sugar beet

نویسندگان [English]

  • M.R. Mirzaii 1
  • S.M. Rezvani 2
  • J. Gohari 3
1 Researcher of Agricultural Reserch Center of Hamadan, Hamedan, Iran
2 Researcher of Agricultural Reserch Center of Hamadan, Hamedan, Iran.
3 Sugar Beet Seed Institute, Karaj, Iran.
چکیده [English]

For determination of water stress effects in different growth stages of sugar beet and optimum water usage on quantity and quality of sugar beet, this study was performed using randomized complete blocks design in factorial experiment with 12 treatments and 4 replications from 1999 to 2001 in Agricultural Research Center of Hamadan. The first factor was non-irrigation in 3 stages of growth (S1-S3) and the second was non- irrigation with 4 levels (I1-I4). Experiment was performed with 12 treatments  and a control without drought stress. The combined analysis results showed that there was significant difference among root yield, sugar yield and white sugar yield in interaction of different growth stages and year levels. There was significant difference (P≤ %1) in interaction of treatments and year on relative water content and soil moisture percent. There was significant difference in interaction of different growth stages and year on water use efficiency for root yield, sugar yield and white sugar yield. Maximum water use efficiency obtained from S1I2 (not-irrigated for two times in the leaf growth stage) and the minimum obtained from S2I4 (not-irrigated for four times in the root growth stage).Non-irrigation for more than one time in sugar beet different grail stages cause damage on qualitative and quantitative characters. In general, drought stress in relation of the time and stress intensity decreased yield and quality of sugar beet. Reduction of root and sugar yield root growth and sugar accumulation stages was more severe.

کلیدواژه‌ها [English]

  • sugar beet
  • Water stress
  • yield
  • quality
  • growth stages
  • leaf relative water content
  • top dry matter
  • soil moisture percent

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار