تأثیر آبیاری در بهار بر کارایی مصرف آب و عملکردچغندرقند پاییزه

نوع مقاله : کامل علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی مقطع دکتری رشته زراعت دانشگاه تربیت مدرس-تهران

2 استادیار گروه زراعت دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس

3 استادیار گروه زراعت دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس-تهران، ایران.

4 استادیار مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندرقند، کرج، ایران

5 عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی صفی آباد-دزفول، ایران.

چکیده

به منظور تعیین تأثیر مقادیر مختلف آب آبیاری در بهار بر کارایی مصرف آب و عملکرد کمی و کیفی چغندرقند، این آزمایش در سال‌های 1382 و 1383 در مرکز تحقیقات کشاورزی صفی‌آباد دزفول اجرا گردید. در این تحقیق پنج تیمار مقدار آب آبیاری به روش قطره‌ای و براساس درصدی از نیاز آبی گیاه (25، 50، 75، 100 و 125درصد) و دو رقم چغندرقند منوژرم ایرانی شامل رقم رسول و شیرین در قالب طرح آماری کرت‌های یکبار خردشده با چهار تکرار مورد بررسی قرار گرفتند. کرت‌های اصلی به سطوح آبیاری و کرت‌های فرعی به رقم اختصاص داده شد. سال‌های آزمایش ازنظر بیشتر خصوصیات کمی و کیفی چغندرقند با یکدیگر اختلاف معنی‌داری نشان دادند، در صورتی ‌‌که بین تیمارهای آبیاری تنها ازنظر عملکرد ریشه، نیتروژن مضره، درجه قلیائیت، کارایی مصرف آب آبیاری بر پایه عملکردریشه و شکر اختلاف معنی‌دار وجود داشت. افزایش مصرف آب، عملکرد ریشه و درجه قلیائیت را افزایش داد و موجب کاهش نیتروژن‌مضره و کاهش کارایی مصرف آب آبیاری برای عملکرد ریشه و شکر شد. بالاترین عملکرد ریشه، 84 تن در هکتار مربوط به تیمار آبیاری با تأمین 100درصد نیاز آبی گیاه و کمترین عملکرد ریشه، 76 تن در هکتار مربوط به تیمار آبیاری با تامین 25درصد نیاز آبی گیاه بود. بالاترین کارایی مصرف آب آبیاری برای عملکرد ریشه و شکر مربوط به تیمار 25درصد تأمین آب به ترتیب 7/18و 6/2 کیلوگرم بر مترمکعب آب مصرفی بود. ارقام مورد مطالعه در هیچ یک از ویژگی‌های کمی و کیفی و کارایی مصرف آب آبیاری اختلاف معنی‌داری نداشتند. هم چنین افزایش مصرف آب موجب افزایش شاخص سطح برگ، تعداد برگ و وزن‌تر برگ‌های مرده و کاهش نسبت وزن ریشه به اندام هوایی، درصد ماده خشک برگ و ریشه گردید. باتوجه به عدم وجود اختلاف معنی‌دار بین تیمارهای آبیاری از نظر عملکرد شکر و در نظرگرفتن شاخص‌های کارایی مصرف آب آبیاری در شرایط مورد مطالعه تیمار آبیاری تأمین 25درصد نیاز آبی گیاه در بهار به روش آبیاری قطره‌ای قابل توصیه می‌باشد.

عنوان مقاله [English]

The Effect of irrigation in spring on water use efficiency and yield of autumn sown sugar beet

نویسندگان [English]

  • M. Hosseinpour 1
  • A. Sorooshzadeh 2
  • M. Aghaalikhani 3
  • D. F. Taleghani 4
  • M. Khorramian 5
1 Agronomy Ph. D. Student of Tarbiat Modares University
2 Assistant Professor at the Agronomy Dept. of Tarbiat Modares University
3 Assistant Professor at the Agronomy Dept. of Tarbiat Modares University-Tehran, Iran.
4 Assistant Professor at the Sugar Beet Seed Institude-Karaj, Iran.
5 Scientific Researcher at Safi-Abad Agri. Res. Center-Dezful, Iran.
چکیده [English]

To study the effect of variable irrigation in spring on water use efficiency, quantity and quality of root and sugar yield of two sugar beet cultivars Shirin and Rasolan, an experiment was conducted at Safiabad Agriculctura Research Center during 2003-04 and 2004-05 cropping seasons. The experiment was designed in  a split plot with four replications in which five water supply treatments 25, 50, 75,100 and 125 percent of the plant water requirment (PWR) as drip irrigation were in main plots and two sugar beet cultivars in subplots. There was a significant difference between years for most of the sugar beet yield parameters, whereas differences among water supply treatments were significant only for root yield, α-N, alkalinity, and irrigation water use efficiency (IWUE) of root and sugar yield. Increasing of water volume increased root yield and alkalinity and decreased IWUE for sugar and root yield. The 100 and 25% PWR treatments had the highest (84t/ha) and the lowest (76t/ha) root yield, respectively. The 25% PWR treatment had the highest IWUE for root and sugar yield which were 18.7 and 2.6 kg/m3, respectively. There was no significant difference between cultivars for any of yield parameters. Increment of water supply increased leaf area, leaf number and fresh dead leaves (leaf+petiole) and reduced root/shoot ratio, and dry matter of leaf and root. Based on the results of this experiment, the 25% PWR as drip irrigation in spring, can be recommended for autumn sugar beet in Dezful region.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Autumn sugar beet
  • Dezful
  • Irrigation
  • Water use efficiency
  • yield parameters