بررسی کمیت و کیفیت چغندرقند در دو سیستم آبیاری جویچه‌ای و قطره‌ای در همدان

نوع مقاله : کامل علمی - پژوهشی

نویسندگان

مربی پژوهشی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی همدان

چکیده

آب مهم‏ترین فاکتور محدودکننده توسعه کشاورزی در ایران می‌باشد لذا استفاده بهینه از آب از اهمیت خاصی برخوردار است. استفاده از سیستم‌های آبیاری تحت فشار، در زمره روش‌های بهبود مدیریت آب آبیاری می‌باشد. به همین منظور این تحقیق جهت مقایسه اثرات دو روش آبیاری جویچه‌ای و قطره‌ای بر کمیت و کیفیت چغندرقند انجام گردید. طرح طی سال‌های 81 و 82 در ایستگاه تحقیقاتی اکباتان در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی همدان اجرا شد. تحقیق با چهار تیمار و سه تکرار در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی به اجراء درآمد. تیمارها شامل سه تیمار آبیاری قطره‌ای 50، 75 و 100درصد نیاز آبی چغندرقند و یک تیمار آبیاری نشتی بر اساس100درصد نیاز آبی گیاه مذکور بود. نتایج تجزیه مرکب دو ساله طرح در همدان نشان داد که اثر سال روی صفات ‌کیفی وکمی ‌شامل درصد قند، ازت مضره، آلکالیته، درصد قند ملاس، عملکردریشه، عملکردقند و عملکردقند قابل استحصال معنی‌دار است. هم چنین بین تیمارها فقط ازنظر پتاسیم و آلکالیته تفاوت معنی‌داری مشاهده شد. لیکن اثر متقابل سال در تیمار برای صفات درصدقند، ازت‏مضره، عملکردریشه، عملکرد قند و عملکرد قند قابل استحصال اختلاف معنی‌دار نشان دادند. کمترین و بیشترین کارایی مصـرف آب درخصوص عملکردقند به ترتیب به تیمار آبیاری جویچه‌ای و آبیاری قطره‌ای با تأمین 50درصد معادل 60/0 و 19/1 کیلوگرم بر متر مکعب تعلق داشت. میانگین مقدار مصرف آب طی دو سال اجرای آزمایش برای هریک از تیمارهای آبیاری جویچه‌ای و قطره‌ای با تأمین 100، 75 و 50  درصد نیاز آبی به ترتیب 14886، 8932، 7301 و 5679 متر مکعب در هکتار بود. مقدار مصرف آب در آبیاری قطره‌ای با تأمین100درصد نسبت به آبیاری جویچه‌ای حدود 40درصد کاهش نشان داد. در صورتی که اختلاف تفاوت عملکرد قند قابل استحصال آن‏ها در دو سال آزمایش معنی‌دار نبود. بنابراین در نهایت به منظور به‏دست آوردن عملکرد و تولید شکر قابل قبول در کشت چغندرقند با هدف کاهش مصرف آب و دستیابی به کارایی مصرف آب بالا، تیمار آبیاری قطره‌ای با تأمین و 75درصد نیاز آبی چغندرقند توصیه می‌گردد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigation of quantity and quality characters of sugar beet crop under furrow and micro irrigation systems in Hamedan

نویسندگان [English]

  • M. R. Mirzaei
  • A. Ghadami Firuzabadi
Instructor of Agricultural and Natural Resources Research Center, Hamedan
چکیده [English]

Water is the most important factor for agriculture development in Iran. Accordingly the optimal consumptione of water is very important. Using pressurized irrigation system is one of the methods to improve agricultural water management. The objecttives of this research were to compare two irrigation methods of furrow and trickle irrigation systems impacts on quantity and quality characters of sugar beet yield. The experimental deign was randomized complete blocks with four treatments and three replications in Hamedan province during 2002 to 2003. The treatments consisted of trickle (tape) irrigation of crop water requirement with three irrigation levels of %50, %75 and %100 and another treatment was furrow irrigation with irrigation level of %100 crop water requirement. Combined analysis of variance showed that there were significant differences between years for sugar content, α– amino nitrogen, alcality, amount of sugar in molasses, root yield, sugar yield and white sugar yield. These characters, therefore varied dute year to year effects. Significant differences among treatments were only observed for K and alkality. However, the interaction of year with treatments was significant for sugar content, α – amino nitrogen, root yield, sugar yield and white sugar yield. The maximum and the minimum water use efficiency was related to trickle irrigation with 50% crop water requirement and furrow irrigation which were 1.19 and 0.6, kg/m3, respectively. Mean water consumption in furrow and trickle (Tape) irrigations of %100,%75 and %50 were 14886, 8932, 7309 and 5679 m3/ha respectively. The water consumption in trickle (Tape) irrigation of %100 decreased about %40 as compared to furrow irrigation But the root yield, sugar yield and white sugar yield of those treatments werenot different significantly. In conclusion, considering acceptable level of root yield and  white sugar yield in sugar beet agronomy and regarding the decrease in water consumption and increase of water use efficiency trickle (Tape) irrigation under %100 and %75 crop water requirement seem to be recommended.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Furrow irrigation
  • Hamedan
  • sugar beet
  • Trickle irrigation
  • Water use efficiency