برآورد ارزش اقتصادی آب در تولید محصول چغندرقند در استان گلستان

نوع مقاله : کامل علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد اقتصاد کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

2 گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

3 استادیار گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

4 استادیار گروه اقتصاد کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

چکیده

در شرایط فعلی که کشور با محدودیت منابع آب مواجه است، استفاده از ابزارهای اقتصادی جهت استفاده بهینه از این نهاده کمیاب و ارزشمند اهمیت حیاتی و بنیادی دارد. بررسی مزیت نسبی یکی از مهم‌ترین ارکان لازم جهت تصمیم‌گیری در مورد تولید و صادرات یک محصول به شمار می‌رود. چغندرقند در بخش کشاورزی یک ستاده ولی در بخش صنعت یک نهاده برای تولید شکر و سایر فرآورده‌های جانبی محسوب می‌گردد. افزایش سطح زیر کشت چغندرقند در استان گلستان از 66 هکتار در سال 1393 به 4706 هکتار در سال 1399، نشان‌دهنده‌ی افزایش تمایل کشاورزان به کشت آن است. به همین منظور آگاهی از مزیت نسبی تولید چغندرقند از جنبه‌های مهم برنامه‌ریزی برای توسعه‌ی آن در این استان است. از طرف دیگر افزایش قیمت آب مزیت نسبی این محصول را تحت تأثیر قرار می‌دهد. از این‌رو مطالعه حاضر به منظور تعیین تأثیر افزایش قیمت آب بر مزیت نسبی چغندرقند با استفاده از سه شاخص عمده مزیت نسبی، ضرایب حمایتی و توان رقابتی در قالب ماتریس تحلیل سیاستی (PAM) و از طریق تحلیل حساسیت، انجام گردید. نتایج نشان داد که شاخص هزینه منابع داخلی (DRC) برابر با 0/67، نسبت هزینه به منفعت اجتماعی (SCB) برابر با 0/86، ضریب حمایت محصول (NPC) برابر با 0/43 و ضریب حمایت از نهاده (NPI) برابر با 0/07است. به طور کلی شاخص‌های مزیت نسبی، ضرایب حمایتی و توان رقابتی وجود مزیت نسبی تولید محصول چغندرقند در استان گلستان را نشان داد. همچنین نتایج بررسی افزایش قیمت آب بر مزیت نسبی نیز نشان داد که افزایش قیمت آب تا سطح 190 هزار ریال به ازای هر مترمکعب باعث عدم مزیت نسبی این محصول نمی‌گردد، لذا با توجه به قیمت فعلی آب (7000 ریال به ازای هر مترمکعب) تولید چغندرقند در استان گلستان دارای مزیت نسبی بوده و منجر به استفاده بهینه از نهاده‌های کشاورزی به‌ویژه آب می‌گردد، لذا توسعه کشت و افزایش تولید این محصول پیشنهاد می‌گردد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Estimating the economic value of water in the production of sugar beet in Golestan province

نویسندگان [English]

  • Atena Arbabzaei Moghadam 1
  • Ali Keramatzadeh 2
  • Farshid Eshraghi 3
  • Farhad Shirani Bidabadi 4
1 MSc student in agricultural economics, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
2 Department of Agricultural Economics, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources, Gorgan, Iran
3 Assistant Professor of Agricultural Economics, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
4 Assistant Professor of Agricultural Economics, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources

کلیدواژه‌ها [English]

  • Value of Marginal Product
  • Production Function
  • Translog Function
  • Sugar beet