تجزیه اثرات متقابل ژنوتیپ در مکان برای عملکرد شکرسفید در هیبریدهای جدید چغندرقند

نوع مقاله : کامل علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندرقند- سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

2 بخش تحقیقات چغندرقند، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران

3 استادیار مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان؜غربی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ارومیه، ایران.

4 استادیار بخش تحقیقات چغندرقند، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی،

5 مربی بخش تحقیقات چغندرقند، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، فارس، ایران

6 دانشیار پژوهشی بخش تحقیقات چغندرقند مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی،

7 استاد مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندرقند- سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

چکیده

کیفیت و عملکردشکر چغندرقند تحت تأثیر ژنوتیپ، محیط و مدیریت زراعی می‌باشد. این مطالعه با هدف تجزیه و تحلیل پایداری عملکرد شکرسفید و سازگاری 15 هیبرید جدید چغندرقند حاصل از تلاقی سینگل‌کراس‌های مقاوم به بیماری ریزومانیا با شش گرده‌افشان مقاوم به بیمارگر ریزوکتونیا به همراه دو رقم شاهد داخلی و سه رقم شاهد خارجی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در چهار منطقه کرج، مشهد، میاندوآب و همدان اجرا شد. پس از تجزیه واریانس ارقام، تجزیه پایداری و بررسی اثر متقابل ژنوتیپ در محیط با استفاده از روش گرافیکی GGE-biplot انجام شد. ارزیابی هیبریدها در مشهد حاکی از مقاومت آنها به بیماری ریزومانیا بود. نتایج تجزیه مرکب نشان داد که اختلاف معنی‌داری بین عملکرد شکرسفید ارقام وجود دارد. براساس نتایج تجزیه واریانس، نقش اثر اصلی مکان، اثر متقابل ژنوتیپ × مکان و اثر ژنوتیپ به ترتیب 51/7، 9/0 و 9/5 درصد از تغییرات کل واریانس را توجیه کرد. همبستگی بین مکان‌ها نشان داد که از نظر رتبه‌بندی و تعیین سازگاری ژنوتیپ‌ها، متفاوت بودند. بیشترین عملکرد شکرسفید در میاندوآب و پس از آن کرج، مشهد و همدان به‌دست آمد. بین مناطق همدان و میاندوآب همبستگی مثبت وجود داشت، در حالی که همبستگی منفی بین مکان‌های مشهد و کرج وجود داشت. براساس مدل GGE بای‌پلات، ژنوتیپ‌های G15، G7 و G10 دارای سازگاری بیشتر و پایدارتر از بقیه ارقام از نظر عملکرد شکرسفید بودند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Analysis of genotype x environment interaction for white sugar yield in new sugar beet hybrids

نویسندگان [English]

  • P. Fasahat 1
  • Javad Rezaei 2
  • Heydar Azizi 3
  • Hamze Hamze 4
  • S. Darabi 5
  • ali jalilian 6
  • Rahim Mohammadian 7
1 Assistant Professor of Sugar Beet Seed Institute (SBSI) - Agricultural Research Education and Extension, Karaj,Iran
2 Agricultural and Natural Resources Research Center of Khorasan Razavi, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Iran
3 Assistant Professor of Sugar Beet Research Department, West Azarbayjan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (ARREO). Urmia, Iran.
4 Assistant professor of Sugar Beet Research Department, Hamedan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center (AREEO), Hamedan, Iran.
5 Instructor of Agricultural and Natural Resources Research Center Fars, Iran.
6 Associate professor of Sugar Beet Research Department, Kermanshah Agricultural and Natural Resources Research and Education Center (AREEO), Kermanshah, Iran.
7 Professor of Sugar Beet Seed Institute (SBSI) - Agricultural Research Education and Extension, Karaj,Iran
چکیده [English]

The quality and productivity of sugar obtained from sugar beet is affected by genotype, environment and agronomic management. This study aimed to analyze the stability and adaptability of 15 new sugar beet genotypes for white sugar yield and adaptability. The hybrids were developed by crossing rhizomania resistant single-crosses with six rhizoctonia resistant pollinators including two national and three foreign checks using a randomized complete block design with four replications. Trials were performed at research stations of Agricultural Research Centers in four regions including Karaj, Mashhad, Miandoab, and Hamedan. To analyze the stability and the effect of genotype × environment interaction, GGE-biplot graphical method was applied. Evaluation of hybrids in Mashhad area indicating their response to resistance rhizomania disease. Results of the combined analysis of variance showed a significant differences among varieties for white sugar yield. The main effects of environment, genotype × environment interaction, and genotype defined 51.7, 9.5 and 9.0% of the total variations, respectively. The correlation between environments showed that the environments were different in terms of ranking and adaptability of genotypes. The highest white sugar yield was achieved in Miandoab, followed by Karaj, Mashhad and Hamedan, respectively. There was a positive correlation between Hamedan and Midandoab, while a negative correlation was observed between Mashhad and Karaj. Based on the GGE biplot model, genotypes G15, G7 and G10 are highly stable with high sugar yield production across the environments.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Biplot
  • Genotype × environment interaction
  • Stability
  • Sugar beet
چغندرقند
دوره 38، شماره 2
مهر 1401
صفحه 169-178

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار