مطالعه برخی مؤلفه‌های فیزیولوژیکی رشد در ارقام مختلف چغندرقند (Beta vulgaris L.)

نوع مقاله : کامل علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای دانشگاه آزاد اسلامی واحد چالوس

2 دانشیار دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد چالوس، چالوس، ایران.

3 دانشیار مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندرقند- سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

4 استادیار دانشکده کشاورزی دانگاه آزاد اسلامی واحد چالوس، چالوس، ایران.

5 استادیار گروه زراعت دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد چالوس، چالوس، ایران.

چکیده

این مطالعه با هدف مقایسه مؤلفههای فیزیولوژیکی رشد رقم‌های ایرانی و خارجی چغندرقند طی دو سال زراعی 1398 و 1399 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی مطهری (کمالآباد کرج) اجرا شد. ده رقم ایرانی و خارجی چغندرقند شامل کاکتوس، ایزابلا، تارا، دنا، پیرولا، کیمیا، سینا، مودکس، نیکا و لوریکت در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار مورد بررسی قرار گرفتند. در این مطالعه، میزان تولید ماده خشک کل در بین رقم‌های ایرانی و خارجی تفاوتی نشان نداد اما، میانگین نسبت R/S در رقم‌های خارجی (496/1) به‌نحو معنی‌داری معادل 0/18 درصد بیش از رقم‌های ایرانی (268/1) شد. با توجه به این موضوع که رقمهای ایرانی بر اساس اندازه‌گیری نسبت وزن برگ (LWR)، معادل 6/5 درصد پُربرگتر از رقمهای خارجی بودند، حداکثر شاخص سطح برگ رقم‌های ایرانی (66/2) نسبت به رقم‌های خارجی (33/2) بیشتر بود اما، کارآیی سطح برگ در فتوسنتز (NAR) در رقم‌های خارجی (83/17 گرم در مترمربع در روز) معادل 8/18 درصد بیش از رقم‌های ایرانی (01/15 گرم در مترمربع در روز) بود. از همین رو، به‌طور میانگین تولید هر گرم ماده‌ خشک در رقم‌های خارجی و ایرانی نیازمند 7/18 و 1/22 سانتی‌متر مربع سطح برگ بود و نشان داد که تولید هر گرم ماده خشک در رقمهای خارجی به 7/15 درصد سطح برگ کمتری نسبت به رقم‌های ایرانی نیاز دارد. از سوی دیگر، نتایج مطالعه حاضر نشان داد برگ رقمهای خارجی (با نسبت سطح برگ معادل 75/20 سانتی‌متر مربع بر گرم) حدود 1/25 درصد ضخیم‌تر از رقم‌های ایرانی (با نسبت سطح برگ معادل 70/27 سانتی‌متر مربع بر گرم) است. گرچه، حداکثر آهنگ رشد گیاه زراعی برای رقم‌های خارجی و ایرانی به‌ترتیب با شاخص سطح برگ معادل 76/1 و 98/1 به‌دست آمد. در نهایت، در این مطالعه از مؤلفه نسبت سطح برگ برای وزن خشک ریشه (RtLAR) جهت نشان دادن کارآیی سطح برگ برای تولید ماده‌خشک ریشه استفاده شد. بر همین اساس، میانگین سطح برگ موردنیاز برای تولید هر گرم ماده‌خشک ریشه در رقم‌های خارجی و ایرانی به‌ترتیب معادل 46/43 و 51/57 سانتی‌متر مربع برآورد شد. در مجموع، مقایسه رقم‌های ایرانی و خارجی نشان می‌دهد با وجود مشابهت در مؤلفه‌های رشد بوته و تولید ماده‌خشک مشابه، به‌دلیل ضعف در هدایت مواد ساخته‌شده به منبع اقتصادی (ریشه) امکان دستیابی به عملکرد مشابه رقم‌های خارجی وجود ندارد که اصلاح آن مستلزم بهبود نسبت R/S در رقم‌های ایرانی از طریق کاهش تولید اندام‌های هوایی و بهبود میزان آسیمیلاسیون در واحد سطح برگ است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Study of some physiological growth parameters in different sugar beet (Beta vulgaris L.) cultivars

نویسندگان [English]

  • Ahmadreza Berimavandi 1
  • Morteza Sam Daliri 2
  • S. Sadeghzadeh Hemayati 3
  • Amir Abbas Mousavi 4
  • Morteza Mobaleghi 5
1 Department of Agriculture, Chalus Branch, Islamic Azad University, Chalus, Iran
2 Department of Agriculture, Chalous Branch, Islamic Azad University, Chalous, Iran.
3 Associate Professor of Sugar Beet Seed Institute (SBSI) - Agricultural Research Education and Extension, Karaj,Iran
4 Assistant Professor, Department of Agriculture, Chalous Branch, Islamic Azad University, Chalous, Iran.
5 3Assistant Professor, Department of Agriculture, Faculty of Agriculture and Natural Resources, Islamic Azad University, Chalous Branch, Chalous, Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Growth rate
  • Leaf area
  • Photosynthesis
  • Dry matter
چغندرقند
دوره 38، شماره 1
شهریور 1401

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار