تأثیر تنش خشکی بر خصوصیات کیفی چغندرقند در مراحل مختلف رشد رویشی

نوع مقاله : کامل علمی - پژوهشی

نویسندگان

مربی پژوهشی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی همدان

چکیده

برای بررسی اثرات میزان تنش خشکی در مراحل مختلف رشد رویشی چغندرقند و استفاده بهینه از مصرف آب، تحقیقی در سال 1379 به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 12 تیمار در چهار تکرار به مدت دو سال در ایستگاه اکباتان مرکز تحقیقات کشاورزی همدان اجرا گردید. یکی از عوامل، قطع آبیاری در سه مرحله رشد شامل S1- مرحله رشد برگی (مرحله 10-8 برگی یا تقریباً تا شش هفته پس‏از کشت)،S2 - مرحله رشد ریشه (بعداز مرحله 10-8 برگی) و S3-مرحله ذخیره‌سازی قند در ریشه (اواخر دوره رشد) و عامل دیگر تعداد دفعات قطع آبیاری در هر مرحله از رشد چغندرقند شامل یک بار قطع آبیاری(I1) تا چهار بار قطع آبیـاری (I4) بود. علاوه‏بر دوازده تیمار مذکور یک تیمار شاهد بدون‏تنش نیز منظور شد. در این تحقیق از سیستم آبیاری نشتی استفاده گردید. نتایج تجزیه مرکب نشان داد که بین مراحل مختلف رشد برای درصد قند، ضریب استحصال و درصد قند قابل استحصال معنی‌دار بود. از لحاظ مقدار سدیم، پتاسیم و درصد قند ملاس نیز بین مراحل مختلف رشد، اختلاف معنی‌داری وجود داشت. بین تعداد دفعات قطع آبیاری برای اجزای قندی و غیرقندی (به جز آلکالیته)، تفاوت معنی‌دار به دست آمد. اثر متقابل معنی‌داری بین دو عامل مراحل مختلف رشد و تعداد دفعات قطع آبیاری مشاهده نشد. مقایسه میانگین دوساله عیارقند و عیارقند قابل استحصال نشان داد که بالاترین عیارقند و عیارقند قابل استحصال مربوط به تیمار S1I1و حداقل آن مربوط به تیمار S3I4 بود. نتایج نشان داد که قطع آبیاری در اواخر دوره رشد چغندرقند، باعث کاهش خصوصیات کیفی قندی چغندرقند شامل عیارقند، عیارقند خالص و راندمان استحصال می‌شود. به‏طور کلی تنش رطوبتی در اواخر دوره رشد چغندرقند باعث افزایش ناخالصی‌های ریشه چغندرقند ازجمله پتاسیم و سدیم شده و در نتیجه راندمان استحصال قند ریشه را به طور معنی‌داری کاهش و درصد  قند ملاس را افزایش می‌دهد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effects of water deficit on quality of sugar beet at different growth stages

نویسندگان [English]

  • M.R. Mirzaei
  • S.M. Rezvani
Instructor of Agricultural and Natural Resources Research Center, Hamedan, Iran
چکیده [English]

In order to determine the effects of water deficit at different growth stages of sugar beet and optimal usage of water on quality and quantity characters of sugar beet, a factorial experiment based on randomized complete block design was conducted with 13 treatments and four replications in 2000 and 2001 in Agricultural Research Center of Hamadan. For the first factor, irrigation withheld in three growth stages consisting of S1,  foliargrowth stage (8-10 leaf stage or about six weeks after planting), S2, root growth stage(after 8-10 leaf stage) and S3, stage of sugar accumulation (near the end of growth stage). The second factor included the number of irrigations withheld at different growth stages of sugar beet from one (I1) to four (I4) times. A control treatment was also included with no water deficit. Combined analysis of variance showed that there were significant differences among different growth stages sugar content, juice extraction of sugar and white sugar content. The growth stages were also significantly different with respect to Na+, K+, and the amount of molassed sugar. Significant differences were also observed among irrigation treatments for all characters except alkalinity. The intraction of growth stages with irrigation treatments was not significant. Maximum sugar content and white sugar content at final harvesting averaged over the two years was obtained from S1I1 (withholding irrigation for one time at foliar growing stage) and the minimum amounts obtained from S3I4 (withholding irrigation for four times at the stage of sugar accumulation). Withholding irrigation near the end of growth stage decreased sugar content, white sugar content and juice extraction of sugar. In general, water deficit at the end of sugar beet growth stage increased the impurities of root including K+, Na+, and consequently decreased juice extraction of sugar and increased the percentage of molassed sugar.

کلیدواژه‌ها [English]

  • growth stages
  • Quality characters
  • sugar beet
  • sugar content
  • Water deficit
  • withholding irrigation