بررسی تغییرات فسفر قابل دسترس خاک در واحدهای آزمایشی ثابت و اثرات آن در عملکرد چغندرقند

نوع مقاله : علمی- تحقیقاتی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندرقند

2 عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات خاک و آب

چکیده

این بررسی با هدف تعیین چگونگی تأثیر سطوح مختلف ماکروالمنتهای فسفر، ازت و اثرات باقیمانده این عناصر از محصولات قبلی بر روی خصوصیات شیمیایی خاک، همچنین کمیت و کیفیت محصول چغندرقند در تناوب گندم – چغندرقند در کرتهای ثابت از سال 1368 لغایت 1374 در ایستگاه تحقیقات چغندرقند کمال آباد (مهندس مطهری) اجرا گردید. فاکتورهای مورد بررسی شامل چهار سطح (صفر، 60، 120 و 180) کیلوگرم ازت خالص در هکتار از منبع اوره و سه سطح فسفر (صفر، 60، 120) کیلوگرم P2O5 از منبع سوپر فسفات تریپل در هکتار بود. در طول سالهای اجرای طرح تناوب گندم – چغندرقند در طعات اعمال گردید. هر سال قبل از کاشت و بعد از برداشت محصول از دو عمق 30-0 و 60-30 سانتی متری خاک در تمام کرتهای آزمایشی بطور جداگانه نمونه مرکب تهیه و مقادیر فسفر و ازت و پتاسیم آن اندازه گیری شد. در این نوشتار تا حد ممکن نحوه تأثیر تیمارهای مختلف کود فسفره اعمال شده در کرتهای ثابت بر تغییرات فسفر قابل دسترس خاک و همچنین عملکرد چغندرقند مورد بررسی قرار گرفته است. سطوح مختف کود فسفره که در کرتهای ثابت به مدت 7 سال پی در پی اعمال گردید تأثیر قابل ملاحظه ای بر باقیمانده این عنصر در خاک بر جای گذاشت بطوریکه در آخرین نمونه های تهیه شده از کرتهای آزمایشی که پس از برداشت محصول در سال 1374 تجزیه گردیدند سه سطح فسفری مختلف در کرتها ایجاد شده بود که به ترتیب کمترین و بیشترین آن مربوط به تیمارهای صفر و 120کیلوگرم P2O5 مصرف شده در هکتار بود. گرچه تیمارهای مذکور بر محتوای فسفری خاک کاملا موثر بوده ولی عملکرد محصول چغندرقند تحت تأثیر مقادیر فسفر مصرف شده قرار نگرفت و تفاوت معنی داری بین عملکرد محصول تیمارهای مختلف مشاهده نگردید و به نظر می رسد که گیاه چغندرقند در این دوره از فسفر موجود در خاک استفاده نموده است و اصولا عکس العمل به مواد غذائی بویژه فسفر بطنی است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A study on available phosphorus of the soil in permanent plots and its effects on sugar beet root yield

نویسندگان [English]

  • J. Gohari 1
  • V. Yousefabadi 1
  • S. Ghalebi 2
  • H. Sistani 2
1 Sugar Beet Seed Institute (SBSI), Karaj, Iran
2 Soil and Water Institute, Karaj, Iran
چکیده [English]

In this study, the effects of different levels of macroelements, phosphorus, nitrogen and their residues from previous crops were observed on the chemical characteristics of the soil, on the quality and yield of sugar beet crop, in a wheat-sugar beet rotation system. The experiments were carried out during 1989-1995 at Kamal-abad research station. The studied parameters included four levels of pure nitrogen (0,60,120,180 kg/ha) and three levels of  P2O5 (0,60,120 kg/ha) using urea and triple super phosphate as sources, respectively. Wheat-sugar beet rotation was performed during the period of experiments. Soil samples from 0-30cm and 30-60cm of depth were collected in all plots, before sowing and after harvesting every year. In this article the effect of phosphorus fertilizer treatments on P2O5 availability and sugar beet yield is discussed. These treatments, pursued during the seven years of experiment, affected considerably the amount of this elements residues in the soil. The last soil sample analysed after harvesting the plots showed three different phosphorus levels among which the most and the least amounts corresponded to the higher and the lower treatment levels. In spite of  the effect of the treatments on soil residue content, the yield of the crop was not affected. There was no significant difference observed between different fertilizer treatments. It can be presumed that the crop has used the already available phosphorus in the soil and that its reaction to nutrient  elements especially to phosphorus is slow.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Available phosphorus
  • sugar beet