تعیین مناسبترین اندازه کرت آزمایشی برای آزمایش های بهنژادی چغندرقند

نوع مقاله : علمی- ترویجی

نویسندگان

عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی همدان

چکیده

در برنامه های اصلاحی و ارزیابی چغندر قند اندازه های مختلف کرت توسط محققین استفاده می شود که به نظر می رسد اغلب آنها بر اساس تجربه بوده و معیار علمی لحاظ نمی گردد. در تعیین اندازه مناسب کرت دو محدودیت افزایش هزینه و کاهش دقت آزمایش وجود دارد. در این تحقیق سعی گردید بر اساس معیار ضریب تغییرات، اندازه کرتی انتخاب گردد که ضمن کاهش هزینه اجرای آزمایش، دقت قابل اعتمادی نیز داشته باشد. این بررسی به صورت کرت های یک بار خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی با استفاده از یک رقم بذر چغندر قند به مدت دو سال (75-1374) در همدان به اجراء در آمد که در آن طول خط در چهار سطح بعنوان عامل اصلی و عرض کرت در چهار سطح بعنوان عامل فرعی در نظر گرفته شد. پس از اینکه نتایج تجزیه واریانس برای صفات محصول ریشه، محصول قند، محصول قند سفید، درصد قند و درصد قند سفید نشان داد که اثرات اصلی و اثرات متقابل (در واحد سطح) معنی دار نشد، اندازه های مختلف کرت بر مبنای ضریب تغییرات این صفات با یکدیگر مقایسه شدند. بر اساس این مقایسه ها، کرت به طول هشت متر و عرض دو خط (6/9 متر مربع) حداقل ضریب تغییرات را داشته و مناسب ترین اندازه کرت برای آزمایش های به نژادی چغندر قند در مناطق مشابه همدان پیشنهاد گردید.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Determination of optimum plot size for sugar beet breeding experiments

نویسندگان [English]

  • H. Ebrahimi Koulaei
  • M. R. Mirzaei
Hamadan Agricultural Research Centre, Hamedan, Iran
چکیده [English]

Various plot sizes are used by sugar beet researchers in the evaluation trials. It seems that most of the plot sizes are determined based on their experience than the scientific basis. Cost and accuracy are two limiting factors for determining optimum plot size. In this study, the optimum plot size was determined based on the minimum coefficient of variation. The experimental design was split plot in RCBD with four replications. Four different plot lengths were used as main plot and four different plot widths were used as sub plot in Hamedan for two years (1995-96) The ANOV A Showed that the plot length and also the interaction between plot length and plot width were not significant for root yield, sugar content and sugar yield. Thus. various plot sizes were determined based on the coefficient of variation. In conclusion. sugar beet plot with 2 m width and 8 m length had the minimum coefficient of variation, and it may be suggested as an optimum plot size for sugar beet breeding experiments.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sugar beet Plot size and Coefficient of variation