ارزیابی هیبریدهای تریپلوئید از نظر ساقه روی و صفات کمی و کیفی چغندرقند پاییزه

نوع مقاله : کامل علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی

2 ریاست موسسه تحقیقات چغندرقند

3 رئیس بخش تحقیقات به نژادی چغندرقند

4 رئیس بخش تحقیقات چغندرقند

چکیده

یکی از مهم‎ترین مسائلی که تولیدکنندگان چغندرقند پائیزه با آن مواجه‎اند مشکل ساقه‎روی (بولتینگ) است. پدیده ساقه‎روی موجب  فیبری شدن ریشه، افزایش ناخالصی‎ها و کاهش کیفیت چغندرقند می‎شود. این تحقیق ابتدا برای ارزیابی و انتخاب پایه‎های پدری تتراپلوئید مقاوم به ساقه‎روی در سال 89-1388 در سه منطقه کاشمر، داراب و مغان و سپس به‎منظور ارزیابی مقاومت هیبریدهای چغندرقند تریپلوئید حاصل از آن‎ها نسبت به پدیده ساقه‎روی در کشت پاییزه چغندرقند و هم‎چنین مقایسه صفات کمی و کیفی آن‎ها در قالب طرح بلوک‎های کامل تصادفی با  چهار تکرار در سال زراعی 91-1390 در مرکز تحقیقات کشاورزی صفی‎آباد دزفول اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل16 هیبرید تریپلوئید بود. صفات مورد ارزیابی شامل درصد بوته‎های به ساقه‎رفته ، عملکرد ریشه، درصد قند، عملکرد قند، عملکرد قند سفید،  سدیم، پتاسیم، نیتروژن مضره، درصد قند قابل استحصال و ضریب استحصال بود.  از نظر درصد ساقه‎روی بین ارقام اختلاف معنی‎دار وجود داشت. میانگین درصد ساقه‎روی در این آزمایش40/9 درصد بود. کمترین درصد ساقه‎روی  مربوط‎به هیبرید (474*7112)*(A1-7) با 1/02 درصد و بیشترین درصد ساقه‎روی مربوط‎به هیبرید (474*7112)*(A1-9)  با 8 درصد بود. از نظر عملکرد ریشه و عملکرد قند سفید نیز بین هیبریدها اختلاف معنی‎دار وجود داشت. میانگین عملکرد ریشه در این آزمایش71/90  تن در هکتار، بیشترین عملکرد ریشه مربوط‎به هیبرید (474*7112)*(A1-10) 81/97  تن در هکتار وکمترین  عملکرد ریشه مربوط‎به هیبرید(474*7112)*(A1-4)   با 57/80 تن در هکتار بدست آمد. میانگین عملکرد قند سفید آزمایش معادل 8/32  تن در هکتار،  بیشترین عملکرد  قند سفید مربوط‎به هیبرید (474*7112)*(A1-10) با 9/80  تن در هکتار وکمترین  عملکرد قند سفید مربوط‎به هیبرید  (474*7112)*(A1-4)  با عملکرد 5/83 تن در هکتار بود. براساس نتایج، هیبریدهای حاصل از گرده‎افشان A1-7 دارای کمترین درصد ساقه‎روی و ترکیبات گرده‎افشان A1-9 دارای بیشترین درصد ساقه‎روی بودند. هیبرید گرده‎افشان A1-7 در مقایسه با رقم شاهد (شریف) به‎طور معنی‎دار از ساقه‎روی کمتر برخوردار بود که این موضوع در تولید ارقام تجارتی مناسب کشت پائیزه چغندرقند حائز اهمیت ویژه است. ولی برای تولید ارقام جدید بایستی علاوه‎بر ساقه‎روی، ارتقاء صفات کیفی پایه‎های پدری و مادری نیز مدنظر قرار گیرد. باتوجه‎به جمیع صفات مورد بررسی، هیبرید (474*7112)*(A1-8) شرایط مناسب‎تری داشت.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Evaluation of bolting, quantitative and qualitative traits of triploid hybrids in autumn- sowing sugar beet

نویسندگان [English]

  • mohammad hossien azizpour 1
  • Dariush Taleghani 2
  • Mohsen Aghai zadeh 3
  • Mostafa Hossien pour 4
1 faculty member
2 Directorate of sugar beet research institute
3 Head of breeding of sugar beet
4 Chief of sugar beet researches section
چکیده [English]

Bolting results in fibrous root formation, impurity increase and quality reduction in sugar beet. In order to develop bolting tolerant hybrid, 464 tetraploid pollinators were evaluated in three regions including Kashmar, Darab, and Moqan, Iran in 2009-10. Eleven selected pollinators were crossed with a diploid female parent. Bolting tolerance and quantitative and qualitative traits of triploid hybrids together with five tolerant controls were evaluated in a randomized complete block design with four replications at Safiabad Agriculture Research Centre in 2011-12.Significant difference was observed among cultivars for bolting percentage. The minimum (1.02%) and maximum (8%) bolting was observed in (474*7112)*(19669–9–HSF–4) and (474*7112)*(19669–11–HSF–8) hybrids, respectively. Significant difference was observed among the hybrids for root yield and white sugar yield. The maximum (9.80t.ha-1) and maximum (5.83 t.ha-1) white sugar yield was obtained in (474*7112)*(19669–2–HSF–4) and (474*7112)*(12460–2–HSF–2) hybrids, respectively. Based on the results, hybrids derived from the pollinators 19669–9–HSF–4 and 19669–11–HSF–8 showed the minimum and maximum bolting percentage, respectively. In conclusion, the hybrid (474*7112)*(19669–7–HSF–2) is recommended as superior hybrid for sowing in Khuzestan province and similar regions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Bolting
  • quantitative and qualitative traits
  • sugar beet

مراجع

Habib Khodaee A.  Examination of bolting resistance of sugar beet parents in resultant hybrids.  M Sc Thesis, Agricultural College, Islamic Azad University of Karaj. 2003. Karaj, Iran. (in Persian)
Guan GP, Abe J, Shimamoto, Y. Genetic analysis of bolting in sugar beets using a gene for annularity (B). 1994,  In: Proc 7th Int. Cong. of Soc Adv Breed Res in Asia and Oceania, Faculty of Agriculture. Hokkaido University, Sappor Japan., 247–252.
Jaggard KW, Werker AR. An evaluation at the potential benefits and of autumn–sown sugar beet in NW. Journal of Agricultural Sciences, 1999. 132: 91-102.
Javaheri MA, Ramrodi M, Azgharpour MR, Dehmardeh M, ghaemi A. Agroclimatic zonation for evaluating autumn sugar beet sowing feasibility in Khorasan Razavi and Khorasan-e-Jonobi Provinces. Journal  og Sugar beer, 2016, 1(31):17-31. (in Persian, abstract in English)
Jehade Akbar MR, ebrahimian HR, Fatholah Taleghani D. Autumn-Sowing sugar beet in Ardestan of Esfahan province .36th  annual Conference of Iranian sugar Factories syndicate , Karaj, Iran, , 2016, Apr. 6-7(in Persian)
Johnson BO. Development of a winter beet alternative for S. Europe. 62th IIRB Congress, 7-10 June Sevill, Spain. 1999.
Kaffka S.  Sugar beet  production and the environment. Annual  report  of  the  California  sugar  beet  growers Association. 1996.
Niazian M, Rajabi A, Amiri R, orazizadeh MR, Sharifi H. Relationship among  effective traits on root yield and sugar content in different  sugar beet O-type genotypes for autumn sowing. Journal of Plant productions-Chamran University, 2012, 35(2):115-135.  (in Persian, abstract in English)
Niazian M, Rajabi A, Amiri R, orazizadeh MR, Sharifi H. Study of general and specific combining  for Cercospora and bolting, yield and technological traits in sugar beet lines by diallel analysis. Iranian Journal of Crop Sciences, 2011. 42(2):295-303. (in Persian, abstract in English)
Sadeghian SY, Becker HC, Johansson E. Inheritance of bolting in three sugar beet crosses after different periods of verbalization. Plant Breeding. 1993; 110: 328-333.
Sadeghian SY, Khodaee A. Diallel cross analysis of germination traits in sugar beet. Euphytica. 1998; 103: 259-263.
Sadeghian SY, Sharifi H. Improvement of sugar beet for combined resistance to bolting and cercospora leaf spot, proceedings of the 62th IIRB congress, 7-11 June Sevill, Spain. 1999.
Sadeghian SY, Ranji ZA, Habib Khodaee A, Aghaeezadeh M. Introduction of two new sugar beet varieties. Sugar Beet Seed Institute. Agricultural Research Education and Extension Organization. 2004.
Smith GA, Martin SS. Differential response of sugar beet cultivar to cercospora leaf spot disease. Crop Sci. 1978; 18: 39-41.
Taleghani DF, Sadeghzadeh S, Mesbah M. Strategic framework for sugar beet research. Published by Sugar Beet Seed Institute. 2011; P 520. (in Persian)
چغندرقند
دوره 32، شماره 2
آذر 1395
صفحه 99-106

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار