ارزیابی و گزینش تست کراس‎های مقاوم به ریزومانیا و پوسیدگی ریشه بر اساس شاخص انتخاب ژنوتیپ ایده‌آل (SIIG)

نوع مقاله : کامل علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 بخش تحقیقات چغندرقند، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی،

2 مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندرقند، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران.

3 بخش تحقیقات چغندرقند، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران.

4 بخش تحقیقات چغندرقند، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیراز، ایران.

10.22092/jsb.2024.366997.1370

چکیده

به منظور انتخاب هیبرید ایده‌آل به لحاظ کلیه صفات مورد ارزیابی، تعداد 16 هیبرید تست کراس همراه با رقم شاهد داخلی دنا و سه رقم شاهد خارجی FD16B3013، Urselina و BTS1930، آزمایشاتی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در پنج منطقه کرج، میاندوآب، مشهد، شیراز و همدان طی سال زراعی 1402 اجرا گردید. نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد که اختلاف بین مواد گیاهی مورد مطالعه از نظر کلیه صفات مورد ارزیابی (غیر از صفات میزان پتاسیم ریشه) در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار بودند که نشان دهنده وجود تنوع ژنتیکی بین آن‌ها می‌باشد. بر اساس نتایج محاسبه شاخص SIIG، رقم FD16B3013 در جایگاه اول و سپس هیبرید شماره 12 [(201-9*301-11) * S1 – 980133] در جایگاه دوم قرار گرفت. رقم دنا با کمترین شاخص SIIG به عنوان ضعیف‌ترین و مطابق نتایج اکثر مناطق، هیبرید شماره 4 و 5 نیز بعد از رقم دنا از وضعیت نامطلوبی برخوردار بودند. . بر اساس میانگین داده‌ها، بیشترین همبستگی مثبت و منفی معنی‌دار به ترتیب بین شاخص SIIG و صفت عملکرد قند خالص (**85/0) و میزان سدیم ریشه (**80/0-) مشاهده گردید. نتایج حاصل از محاسبه شاخص SIIG به لحاظ شناسایی ارقام و هیبریدهای ایده‌آل تا حدود زیادی مطابق با نتایج حاصل از رتبه‌بندی آن‌ها بود که در مجموع، هیبریدهای شماره 12 و 9 [(201-9*301-11) * S1 – 980126] از وضعیت مطلوب‌تری نسبت به سایر هیبریدها برخوردار بودند و لذا می‌توان این دو هیبرید و در مرحله بعد هیبریدهای شماره 8 ((201-9*301-11) * S1 – 980119) و 14 ((201-9*301-11) * S1 – 980139) را به عنوان هیبریدهای برتر و ایده‌آل معرفی نمود و می‌توان از آن‌ها برای تحقیقات تکمیلی مانند آزمایشات پیشرفته و سازگاری استفاده نمود. همچنین وجود اختلاف چشمگیر وضعیت رقم شاهد داخلی دنا با هیبریدهای مذکور در کلیه مناطق و میانگین آنها حاکی از پیشرفت ژنتیکی در هیبریدهای جدید بوده و بنابراین، این هیبریدها نویدبخش معرفی نسل جدیدی از ارقام توسط مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندرقند می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Evaluation and selection of test-crosses resistant to rhizomania and root rot based on selection index of ideal genotype (SIIG)

نویسندگان [English]

  • Heydar Azizi 1
  • Peyman Norouzi 2
  • mahdi hassani 2
  • Masoud Ahmadi 3
  • Mastaneh Sharifi 4
1 Sugar Beet Research Department, West Azarbaijan Agricultural and Natural Resources Research Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Urmia, Iran.
2 Sugar Beet Seed Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran.
3 Sugar Beet Research Department, Khorasan Razavi Agricultural and Natural Resources Research Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Mashhad, Iran.
4 Sugar Beet Research Department, Fars Agricultural and Natural Resources Research Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Shiraz, Iran
چکیده [English]

In order to select the ideal hybrid in terms of all the evaluated traits, 16 test cross hybrids along with domestic control called Dena and three foreign control called FD16B3013, Urselina and BTS1930 were tested based on randomized complete block design with four replications in five locations of Karaj, Miandoab, Mashhad, Shiraz and Hamedan in 2023. Results of combined ANOVA showed that the differences between the cultivars in terms of all traits (except the root potassium content) were significant (P<0.01), which indicates the existence of genetic diversity between studied cultivars and the hybrids. Based on the calculation results of the SIIG index, FD16B3013 was ranked first, followed by hybrid number 12. Dena cultivar with the lowest SIIG index is considered the weakest and according to the results of most regions, hybrid number 4 and 5 also had an unfavorable condition after Dena cultivar. Based on the average data, the most significant positive and negative correlations were observed between SIIG index and sugar yield trait (0.85**) and root sodium content (-0.80**), respectively, which indicates the most positive and negative effect of these traits on the SIIG index. The results of calculating the SIIG index in terms of identifying ideal cultivars and hybrids were largely consistent with the results of their ranking, in total, hybrids number 12 (11-201-9*301-11) * S1- 980133) and 9 ((201-9*301-11) * S1 - 980126) had a better condition than other ones. Therefore, these two hybrids and in the next stage hybrids number 8 ((201-9*301-11) * S1-980119) and 14 ((201-9*301-11) * S1-980139) as superior and ideal hybrids were introduced and they can be used for supplementary research such as advanced tests and compatibility. Also, the existence of a significant difference in the condition of the Dena domestic control cultivar with the mentioned hybrids in all regions and their average indicates genetic progress in the new hybrids, and therefore these hybrids are promising for the introduction of a new generation of cultivars by Sugar Beet Seed Institute (SBSI).

کلیدواژه‌ها [English]

  • Dominant diseases
  • Sugar beet
  • Selection
  • Ideal hybrid

مراجع

Abdollahi Hesar A, Sofalian O, Alizadeh B, Asghari A, Zali H. Evaluation of some autumn canola genotypes based on agronomy traits and SIIG index. Journal of Crop Breeding. 2020; 12: 93-104. [In Persian].
Anonymous Agricultural statistics. 2022a. Ministry of Agriculture Jihad (https://new-dpe.maj.ir/).
Anonymous. FAO. 2022b. http://www.fao.org/faostat/en/#data/FBS [last visited on 23/12/2022].
Azizi H, Pedram A, Fasahat P. Identification of effective traits on sugar beet (Beta vulgaris L.) root yield under natural infection conditions to rhizomania virus disease. Journal of Crop Breeding. 2021; 13(37): 197-204. Doi:https://doi.org/10.52547/jcb.13.37.197 [In Persian].
Baradaran Firouzabadi M, Farrokhi N, Parsaeyan M. Sequential path analysis of some yield and quality components in sugar beet grown in normal and drought conditions. Italian Journal of Agronomy. 2011; 6(4): 45-51. Doi:https://doi.org/10.4081/ija.2011.e39.
Brim CA, Johnson HW, Cockerham CC. Multiple selection criteria in soybeans. Agronomy Journal. 1959; 51: 42-46.
Cook D, Scott R. The sugar beet crop: science into practice. Champan and Hall Press. 1993; pp. 675.
Dowlatshah A, Ismaili A, Ahmadi H, Khademi K, Goudarzi D. Evaluation of genetic diversity and estimation of heritability and genetic correlation using REML for different traits in grass Pea (Lathyrus sativus L.) Genotype. 2021; Plant Genetic Researches. 7(2): 145-162. [In Persian].
Hamze H, Mahdi H, Mansouri H. Screening O-type lines of sugar beet in terms of resistance to rhizoctonia root rot. Journal of Sugar Beet. 2021; 37 (2), 153-162 [In Persian].
Hassani M, Hamze H, Mansori H. Compatibility and stability of new rhizomania resistant multigerm hybrids in sugar beet (Beta vulgaris L.). Journal of Agricultural Science and Sustainable Production. 2022; 33(1): 113-128 [In Persian].
Kampthorne O, Nordskog AW. Restricted selection indices. Biometrics. 1959; 15: 10-19.
Lin CY. Index selection for genetic improvement of quantitative characters. Theoretical Applied Genetics. 1978; 52: 49-56.
Mehareb M, Mehareb EM, El-Bakary HMY, Elen FM. Comprehensive evaluation of sugar beet genotypes for yield and relative traits by multivariate analysis. International Journal of Agricultural Sciences. 2021; 2(1): 96-111. Doi:https://doi.org/10.21608/svuijas.2021.58999.1072.
Najafi Mirak T, Dastfal M, Andarzian B, Farzadi H, Bahari M, Zali H. Stability analysis of grain yield of durum wheat promising lines in warm and dry areas using parametric and non-parametric methods. Journal of Crop Production and Processing. 2018; 8: 79-96. [In Persian].
Pesek J, Baker RJ. Desired improvement in relation to selection indices. Canadian Journal of Plant Science. 1969; 49: 803- 804.
Rajabi A, Ahmadi M, Bazrafshan M, Hassani M, Saremirad A. Evaluation of resistance and determination of stability of different sugar beet (Beta vulgaris L.) genotypes in rhizomania-infected conditions. Food Science and Nutrition. 2022; 11, 1403–1414.
Reinfeld E, Emmerich G, Baumgarten C, Beiss U. Zur Voraussage des Melassez zuckersaus Ruben analysen Zucker. Chapman and Hall, World Crop Series. 1974; pp. 2-5.
Sabaghnia N. Dehghani H, Alizadeh B, Mohghaddam M. Genetic analysis of oil yield, seed yield, and yield components in rapeseed using additive main effects and multiplicative interaction biplots. Agronomy Journal. 2010; 102 (5): 1361-1368.
Sadeghzadeh Hemayati S, Saremirad A, Hosseinpour M, Jalilian A, Ahmadi M, Azizi H, Hamidi H, Hamdi F, Matloubi Aghdam F. Evaluation of White Sugar Yield Stability of Some Commercially Released Sugar Beet Cultivars in Iran from 2011-2020. Seed and Plant Journal. 2022; 38: 339 -364 [In Persian].
Saremirad A, Taleghani D. Utilization of univariate parametric and non-parametric methods in the stability analysis of sugar yield in sugar beet (Beta vulgaris L.) hybrids. Journal of Crop Breeding. 2022; 14 (43): 49-63 [In Persian].
Smith HF. A discriminant function for plant selection. Annals of Eugenics. 1936; 7: 240- 250.
Tahmasebi S, Dastfal M, Zali H, Rajaei M. Drought tolerance evaluation of bread heat cultivars and promising lines in warm and dry climate of the south. Cereal Research. 2018; 8(2): 209-225. [In Persian].
Taleghani D, Rajabi A, Sadeghzadeh Hemayati S, Saremirad A. Improvement and selection for drought-tolerant sugar beet (Beta vulgaris L.) pollinator lines. Results in Engineering. 2022; 13: 100367. Doi:https://doi.org/org/10.1016/j.rineng.2022.100367.
Taleghani D, Rajabi A, Saremirad A, Fasahat P. Stability analysis and selection of sugar beet (Beta vulgaris L.) genotypes using AMMI, BLUP, GGE biplot and MTSI. Scientific Reports. 2023; 13: 10019. Doi:https://doi: org/10.1038/s41598-023-37217-7.
Yagoutipour A, Farshadfar E, Saeedi M. Assessment of durum wheat genotypes for drought tolerance by suitable compound method. Environmental Stress in Crop Sciences. 2017; 10(2): 247 – 256. [In Persian].
Yan W, Kang M.S. GGE biplot analysis: A graphical tool for breeders, geneticists, and agronomists. CRC press. 2002; pp. 288. Doi: https://doi.org/10.1201/9781420040371.
Zali H, Barati A. Evaluation of selection index of ideal genotype (SIIG) in other to selection of barley promising lines with high yield and desirable agronomy traits. Journal of Crop Breeding. 2020; 12: 93-104. [In Persian].
Zali H, Sofalian O, Hasanloo T, Asghari A, Hoseini SM. Appraising of drought canola genotypes simultaneously, using selection index of ideal genotype (SIIG) technique: Introduction of new method. Biological Forum – An International Journal. 2015; 7: 703-711.
Zali H, Sofalian O, Hasanloo T, Asghari A, Zeinalabedini M. Appropriate strategies for selection of drought tolerant genotypes in canola. Journal of Crop Breeding. 2017; 78: 77-90. [In Persian].
 
چغندرقند
دوره 40، شماره 1
شهریور 1403
صفحه 47-62

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار