برآورد نیروی لازم برای برداشت و تعیین میزان تلفات و انتقال خاک به همراه فرم‪های مختلف ریشه چغندرقند

نوع مقاله : کامل علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 مربی پژوهشی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندرقند، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران.

2 کارشناس ارشد مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندرقند، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران.

3 کارشناس مسئول در سرپرستی بانک کشاورزی کرج، کرج، ایران.

چکیده

میزان انرژی لازم جهت کَندن ریشه چغندرقند از مزرعه و مقدار خاک انتقالی همراه ریشه در توده‌ها و یا رقم‪های چغندرقند با ریشه‪هایی به فرم صاف (گرد یا مخروطی) در مقایسه با فرم‌ معمولی دارای شیار طولی، از نظر کمی گزارش نشده است. در این تحقیق فرم‌های مختلف ریشه اعم‌ از فرم گرد و مخروطی بدون شیار (صاف)، مخروطی کشیده و شیاردار در ایستگاه تحقیقاتی مهندس مطهری کرج به صورت آزمایش کرت‌های یک‪بار خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار مورد مقایسه قرار گرفتند. کرت‌های اصلی به مقادیر مختلف رطوبت خاک در زمان برداشت و کرت‌های فرعی به هفت توده با فرم‌های مختلف ریشه شامل سه توده گرد و صاف، دو توده مخروطی و صاف و دو رقم تجاری (مخروطی و شیاردار) اختصاص یافت. در سال 1381، به‌علت بارندگی‌های مداوم در زمان برداشت، فقط یک سطح رطوبتی (پس‌از تخلیه 40 درصد رطوبت وزنی در خاک) و در سال 1382 دو سطح رطوبتی خاک (حد ظرفیت زراعی و پس‌از تخلیه 40 درصد رطوبت قابل‪استفاده خاک) مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد درصد شکستگی ریشه‌ها در فرم‌های مختلف گرد، مخروطی بدون‌شیار و مخروطی شیار‌دار به ترتیب معادل هشت، 10 و 13 درصد بود. درصد شکستگی ریشه‌ها در زمان برداشت در فرم گرد و کشیده بدون شیار به ترتیب 38 و 23 درصد کم‌تر از ریشه‪هایی با فرم مخروطی شیاردار (ریشه معمولی) شد. مقدار نیروی لازم جهت بیرون کشیدن ریشه‌های گرد و کشیده بدون شیار به ترتیب حدود 59 و 52 درصد کم‌تر از فرم شاهد (ریشه‌های معمولی شیاردار) بود. عملکرد ریشه و شکر سفید توده‪های گرد و مخروطی بدون شیار از نظر آماری مشابه توده‌ها و رقم‪های معمولی بودند. اما اثر صافی سطح ریشه بر کاهش تلفات ریشه‌ها و انتقال خاک همراه ریشه در هنگام برداشت و پایین بودن انرژی لازم جهت کَندن ریشه از زمین، از مواردی بود که برتری فرم‌‌های کشیده بدون‌شیار را نسبت به فرم‌های معمولی نشان داد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Estimation of root pulling force and measurement of root losses and soil transfer along with different root shapes of sugar beet

نویسندگان [English]

  • S. Khayamim 1
  • H. Noshad 1
  • F. Hamdi 2
  • A. Amini 3
  • A. H. Rostampour 3
1 Instructor of Sugar Beet Seed Institute (SBSI) - Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran.
2 Master Expert of Sugar Beet Seed Institute (SBSI) - Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran.
3 Expert of Agriculture Bank, Karaj, Iran
چکیده [English]

The root pulling force as well as the amount of transferred soil have not been reported quantitatively for various sugar beet types. This study was designed to measure the amounts of transferred soil from farm and estimate the root pulling force among sugar beets populations with different root shapes at harvest time. The experiment was conducted as a split plot with a randomized complete block design with four replications at Motahari Research Station,Karajin 2002 and 2003. Main plots were allocated to soil moisture contents at harvest time and subplots to 7 sugar beet populations with smooth elliptic, conical and grooved conical root (normal beet) forms. Sugar beets were compared at 40% soil water depletion in 2002 and at field capacity as well as 40 percents water depletion in 2003. Broken roots were 8, 10 and 13% for smooth elliptic, conical and normal conical forms, respectively. Percentages of broken roots in smooth elliptic and conical forms were 38 and 23 % less than the normal types, respectively. Pulling forces in these forms were 59 and 52 % less than normal sugar beet, respectively. There were no significant differences for root and white sugar yield among different forms. However, lower losses, soil tare and pulling force of smooth conical roots makes them more preferable than the normal roots, for breeding purposes.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Root losses
  • Root form
  • Root length
  • Root diameter
  • Pulling force
  • Smooth root
  • sugar beet