نقش کم‪آبیاری کنترل شده بر کمیت و کیفیت چغندرقند

نوع مقاله : کامل علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 مربی پژوهشی بخش تحقیقات فنی و مهندسی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی کرمان، ایران.

2 استادیار مؤسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی- کرج، ایران.

3 استادیار مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندرقند، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران.

4 مربی پژوهشی بخش تحقیقات منابع طبیعی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی کرمان، ایران.

چکیده

دراین پ‍‍ژوهش اثرات تیمارهای مختلف کم‌آبیاری بر چغندرقند در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در سال‌های 1383 و 1384 در دو منطقة بردسیر در استان کرمان و کرج در استان البرز بررسی شدند. مقدار آب موردنیاز گیاه در مقاطع دو روزه محاسبه و این مقدار در سه مرحله از رشد (توسعه، میان فصل و رسیدن) در دورهای متفاوت (دو روز، سه روز، چهار روز و پنج روز) به گیاه داده شد. سیستم آبیاری مورد استفاده آبیاری قطره‌ای- نواری (Tape) بود. پس‌از برداشت، صفات مهم مربوط به کمیت و کیفیت چغندرقند تعیین و تجزیۀ مرکب برای دو منطقه و دو سال انجام شد. به‌منظور تعیین رابطۀ حجم آب مصرفی به‌عنوان متغیر مستقل و صفات مورد نظر به‌عنوان متغیر وابسته، ضرایب همبستگی تعیین و تجزیۀ رگرسیون انجام شد. اثر تیمارها بر کلیۀ صفات به‌جز پتاسیم، سدیم و نیترو‍‍‍‍ژن مضره معنی‌دار شد (05/0 p <). تیمارهای T9 (تنش آبی متوسط در مراحل توسعه و رسیدن تکنولوژیکی) و T10(تنش آبی متوسط و شدید در مرحلة رسیدن تکنولوژیکی)، از نظر عملکردریشه و شکر، کارآیی مصرف آب آبیاری براساس عملکردریشه و شکر، عیارقند و شاخص کیفی صنعتی برتر بوده و قابل توصیه می‌باشند. آب مصرفی در تیمارهای فوق به‌ترتیب در بردسیر 6840 و 6944 و در کرج 7758 و 7849 مترمکعب در هکتار بود که حدود 77 درصد آب مصرف شده در تیمار T1 (شاهد) است. تیمارهای یاد شده در تجزیۀ مرکب مناطق نیز برتر بودند. نتایج نشان دادند که تنش در مرحلۀ میان فصل نسبت به مراحل دیگر نقش بیشتری در کاهش عملکرد ریشه داشته ‌است. هم‪چنین، تیمارهایی که در مراحل مختلف رشد محدودیت آبی نداشته و یا کم‌تر داشته‌اند (T1،  T2و T3)، دارای کمترین کارآیی مصرف آب آبیاری ‌بوده و کمتر قابل توصیه‌اند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Role of controlled deficit irrigation on sugar beet quantity and quality

نویسندگان [English]

  • M. Farzamnia 1
  • Gh. Zareie 2
  • D. Taleghani 3
  • D. Darvishi 4
1 Instructor of Agricultural and Natural Resources Research Centre- Kerman, Iran.
2 Agriculture Engineering Research Institute, Karaj, Iran.
3 Assistant Professor of Sugar Beet Seed Institute (SBSI) - Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran.
4 Assistant professor of Sugar Beet Seed Institute (SBSI), Karaj, Iran.
چکیده [English]

The research was carried out to study the effect of Controlled Deficit Irrigation (CDI) on quality and quantity of sugar beet in Bardsir region of Kerman and Karaj during 2005- 2006. In this experiment, 11 irrigation treatments were studied in a randomized complete block design with three replicates. Crop water requirement was calculated in two- day periods. The treatments were implemented in different intervals (2, 3, 4, and 5 days) at three growth stages (vegetative development, root swelling and ripening). The irrigation system used was tape. After harvest, quantity and quality of sugar beet were determined and combined analysis was carried out for two years and two locations. To illustrate the relationship between the volume of water used as an independent variable and the measured traits as dependent variables, correlation coefficients were calculated and regression analysis was conducted. Irrigation treatments had significant effects     (P< 0.05) on all traits except potassium, sodium and α-amines. Considering the root and sugar yield, WUE, sugar content, and Industrial Quality Index (IQI), the treatments T9 (medium water stress in development and ripening stages) and T10 (severe and medium water stress in ripening stage) were recommended. Total consumed water in the two above treatments Bardsir were 6840, 6944 and in Karaj were 7758, 7849 (m3ha-1) respectively which was about 23 percentage less than the water the applied. in T1 (control). These treatments were also the best in the combined analysis of each region. The results showed that water stress in root swelling stage was more effective on decrease of root yield than the other growth stages. The lowest WUE was observed for the treatments which had no water restriction or were exposed to the moderate deficit irrigation in different stages of plant growth (T1, T2, T3).

کلیدواژه‌ها [English]

  • Deficit Irrigation
  • growth stages
  • WUE