ORIGINAL_ARTICLE
بررسی اثرات کمپوست شهری بر خصوصیات شیمیایی خاک و صفات کمی و کیفی چغندرقند
تحقیقات به عمل آمده در خصوص اثرات کود کمپوست از منابع مختلف بر روی محصولات کشاورزی در دنیا همگی حاکی از مفید بودن آن از نظر حاصلخیزی خاک و بهبود شرایط فیزیکی وشیمیائی خاک میباشد که باعث افزایش محصول و قابل کشت کردن بسیاری از نقاط غیرحاصلخیز شده است. در اکثر کشورهای دنیا کمپوست مصرفی از یک سری استانداردها وحدود مجاز عناصر، در تعیین کیفیت پیروی میکند. با وجود کارخانه کود کمپوست شهری و عدم وجود جداول استاندارد داخلی، به منظور بررسی خصوصیات کمی و کیفی کود کمپوست شهری تولید شده در کارخانه کود کمپوست اصفهان، بر روی محصول چغندرقند، این آزمایش در ایستگاه تحقیقاتی برآن اصفهان بر روی کشت چغندرقند با تناوب گندم اجرا گردید. تیمارهای مورد مطالعه شامل سه سطح مصرف کود کمپوست صفر، 25و 50 تن در هکتار و سه سطح مصرف نیتروژن خالص صفر، 60 و120 کیلوگرم در هکتار به صورت آزمایش فاکتوریل در چهار تکرار انجام گردید که در دو دوره کامل طی سالهای1372 تا 1376 درکرتهای ثابت انجام شد. نتایج حاصل از تجزیه کود کمپوست نشان داد که میزان سرب موجود در کود کمپوست از استانداردهای بعضی از کشورهای دنیا بالاتر میباشد. میزان غلظت عناصر غذائی مثل فسفر، پتاسیم، آهن، روی و مس به صورت معنیداری در خاک تیمار شده با کمپوست شهری بیشتر گردید. همچنین میزان غلظت سرب نیز در خاک مورد آزمایش افزایش پیدا کرد. بنابراین با توجه به اثرات زیانبار زیست محیطی سرب ، باید به حذف و یا کاهش چشمگیر این ماده در کمپوست اقدام نمود تا این کودها قابل استفاده برای مصارف کشاورزی گردد. میزان عملکرد ریشه چغندرقند به خصوص در دوره دوم اجرای آزمایش به طور معنیداری در تیمارهای حاوی کمپوست بالاتر بود. به دلیل زیادی نیتروژن در آب آبیاری، مصرف کود ازته هیچگونه اختلاف معنیداری را طی دو دوره کاشت چغندرقند در عملکرد ریشه و قند نشان نداد. در تیمار عدم مصرف کود کمپوست، عملکرد قند به صورت معنی داری از تیمارهای مصرف کود کمپوست بالاتر بود. با توجه به نتایج بدست آمده در این مطالعه نمیتوان کود کمپوست را قبل از کشت چغندرقند مصرف کرد. که علت آن میتواند نیتروژن آزاد شده در زمان قندسازی باشد، که در دسترس گیاه قرار گرفته و موجب کاهش معنیدار در عملکرد قند میگردد.
https://jsb.areeo.ac.ir/article_8213_c6dcdfb5d1c4f5a0b01a189a9579067d.pdf
2002-08-23
1
14
10.22092/jsb.2002.8213
اصفهان؛ چغندرقند
خصوصیات خاک
کمپوست شهری
نیتروژن
علیرضا
مرجوّی
amarjovvi@yahoo.com
1
هیأت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی اصفهان
LEAD_AUTHOR
جهاداکبر
محمدرضا
2
هیأت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی اصفهان
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
تـعییـن پـارامـتـرهـای ژنـتیـکی مـقـاومـت بـه عامل بیماری لکه برگی (cercospora beticola) چغندرقند
تجزیه ژنتیکی مقاومت به عامل بیماری لکه برگی با استفاده از روش تلاقی دیآللکراس در شش رگه منوژرم دیپلوئید چغندرقند انجام گرفت. والدین و 15 هیبرید نسل اول (F1 ) در قالب یک طرح بلوکﻫای کامل تصادفی با چهار تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی صفی آباد - دزفول مورد ارزیابی قرار گرفتند. کرتها پس از آلودگی یکنواخت به عامل بیماری، بر اساس معیار، یک (بسیار مقاوم ) تا پنج (بسیار حساس) رتبهبندی شدند. تجزیه دیآلل به دو روش گریفینگ و جینکزوهیمن انجام شد. نتایج نشان داد که اثرات افزایشی و غیرافزایشی ژنها در بروز حساسیت به سرکسپورا نقش دارد ولی سهم اثرات افزایشی ژنها در توارث این صفت از اثرات غیر افزایشی بیشتر است و ژنها با غلبه نسبی در کنترل ژنتیکی بیماری لکه برگی دخالت دارند. درصد وراثتپذیری عمومی و خصوصی مقاومت به بیماری لکه برگی به ترتیب 99% و 79% برآورد شد و با توجه به سهم عمده اثرات واریانس افزایشی و قابلیت توارث خصوصی بالا، بازدهی گزینش برای افزایش مقاومت به بیماری لکه برگی سریع میباشد. نتایج نشان داد که مقاومت به بیماری لکه برگی توسط ژنهای مغلوب کنترل میشود. رگههای 7617 و 261 با شدت آلودگی کمتر (مقاومت بیشتر) ترکیبپذیری عمومی (GCA) بیشتری را نسبت به سایر رگهها برای مقاومت به بیماری نشان دادند و در نتیجه به عنوان رگههای مناسب برای افزایش سطح مقاومت به بیماری لکه برگی قابل استفاده میباشند.
https://jsb.areeo.ac.ir/article_8215_abf0e04cffe822dd294f587b08abc32e.pdf
2002-08-23
15
27
10.22092/jsb.2002.8215
بیماری
چغندرقند
دی آلل
دزفول
مقاومت
لکه برگی
محمدرضا
اوراضی زاده
orazi439@yahoo.com
1
کارشناس مرکز تحقیقات کشاورزی صفی آباد
LEAD_AUTHOR
سید یعقوب
صادقیان مطهر
sadeghian_56@ yahoo.com
2
هیئت علمی مؤسسه تحقیقات چغندرقند
AUTHOR
محمود
مصباح
3
هیئت علمی مؤسسه تحقیقات چغندرقند
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
ارزیابی شاخصﻫای تحمل به خشکی درتشخیص ژنوتیپﻫای چغندرقند تحت شرایط تنش خشکی اوایل فصل رشد
این پژوهش به منظور بررسی برخی از شاخصهای تحمل به خشکی و روابط آنها با عملکرد نهائی شکر سفید در شرایط تنش اوایل فصل رشد و شرایط بدون تنش در تعدادی از ژنوتیپهای چغندرقند انجام گردید. برای این منظور آزمایشاتی در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی خراسان واقع درشهرستان مشهد طی سالهای 1377، 1378 و 1379انجام شد. آزمایشات به صورت اسپلیت پلات و با طرح پایه بلوک کامل تصادفی در چهار تکرار اجرا گردید. در کرتهای فرعی نه ژنوتیپ به صورت تصادفی قرارگرفتند. در هر سه سال آزمایش شش ژنوتیپ به صورت مشترک بودند. در کرتهای اصلی سطوح تنش آبی با دو سطح یعنی اعمال تنش آبی در مراحل اولیه رشد، بعد ازمرحله استقرار بوتهها (چهار تا هشت برگی) و عدم اعمال تنش آبی در طی دوره رشد به صورت تصادفی قرارگرفتند. شاخصهای مورد بررسی در این تحقیق عبارت بودند از اختلاف عملکرد در شرایط تنش و بدون تنش و نسبت آنها، شاخص حساسیت به تنش، میانگین حسابی و میانگین هندسی عملکرد در شرایط تنش و بدون تنش و شاخص تحمل به تنش. در بین این شاخصها میانگین حسابی و میانگین هندسی عملکرد در شرایط تنش و بدون تنش و شاخص تحمل به تنش بهتر توانستند عملکرد نهائی شکرسفید در شرایط تنش و بدون تنش را پیشبینی نمایند. با توجه به برنامه اصلاحی ممکن است شاخص و یا شاخصهای متفاوت برای گزینش ژنوتیپها مورد استفاده قرار گیرد. در این پژوهش، شاخصهای نسبت عملکرد در شرایط تنش و عدم تنش و همچنین میانگین حسابی عملکرد در شرایط تنش و بدون تنش به طور توام برای شناسایی ژنوتیپهای مناسب برای هر شرایط (تنش و بدون تنش) توصیه شد. اگر در برنامه اصلاحی هدف غربال ژنوتیپهای با عملکرد بالا در شرایط تنش باشد، علاوه بر نسبت عملکرد در شرایط تنش و عدم تنش بهتر است عملکرد نهایی ژنوتیپها در شرایط تنش نیز در نظر گرفته شود. در بین شش ژنوتیپ مشترک در سه سال آزمایش، ژنوتیپهای 7233.P3 و MSTC2 به عنوان ژنوتیپهای متحمل به تنش آبی جهت استفاده در برنامه های اصلاحی شناسایی شدند.
https://jsb.areeo.ac.ir/article_8217_410844c20b8268c1f460921d2d876f20.pdf
2002-08-23
29
49
10.22092/jsb.2002.8217
ارزیابی
تحمل
تنش خشکی
چغندرقند
خشکی
شاخص
رحیم
محمدیان
r_mohammadian@hotmail.com
1
مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان
AUTHOR
سید یعقوب
صادقیان مطهر
sadeghian_56@ yahoo.com
2
هیئت علمی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذرچغندرقند
AUTHOR
محمد
مقدم واحد
moghaddamv@yahoo.com
3
دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز
AUTHOR
حمید
رحیمیان
4
دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
تعیین ضریب استهلاک نوری و راندمان مصرف نور چغندرقند در شرایط مختلف تراکم و کود نیتروژن
ضریب استهلاک نوری از ضرایب مهمی است که نشانگر میزان کاهش نور در جامعه گیاهی میباشد. در شرایط مطلوب، افزایش ماده خشک به طور خطی با جذب تجمعی نور ارتباط دارد و شیب این خط به عنوان راندمان مصرف نور خوانده میشود. به منظور تعیین ضریب استهلاک نوری و راندمان مصرف نور در چغندرقند, آزمایشی در سال1380 به صورت کرتهای یک بار خرد شده در قالب طرح پایه بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی مرحوم مهندس مطهری (کمالآباد کرج) انجام شد. سه سطح تراکم بوته چغندرقند (D1=80000, D2=100000, D3=120000بوته در هکتار) در کرت اصلی و سه سطح کود نیتروژن (برابر با N0=100, N1=200, N2=300 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار) در کرت فرعی قرار گرفت. در طول دوره تحقیق، 11 بار نمونهبرداری انجام و صفات مختلفی نظیر شاخص سطح برگ، راندمان مصرف نور، ضریب استهلاک نوری، بیوماس اندام هوایی اندازهگیری شده و مورد بررسی قرار گرفتند. راندمان مصرف نور تفاوت معنیداری بین تیمارهای مختلف نداشت و مقدار آن برابر 008/0 کیلوگرم بر مترمربع بدست آمد. مقدار ضریب استهلاک نوری حدود 56/0 برآورد گردید. اثر تیمارهای مختلف در مرحله برداشت بر روی شاخص سطح برگ و کل ماده خشک نیز بدون معنی بود. با این وجود بیشترین سطح برگ به میزان 69/3 در تیمار 80000 بوته در هکتار مشاهده شد. تیمار 300 کیلوگرم کود نیتروژن در هکتار نیز بیشترین شاخص سطح برگ برابر 1/4 را در بین تیمارهای کودی داشت. تیمار 80000 بوته در هکتار با مصرف 200 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار و تراکم 100000 بوته با مصرف 300 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار دارای بیشترین ماده خشک اندام هوایی در بین تیمارهای مختلف بودند.
https://jsb.areeo.ac.ir/article_8221_3465fedb8fdbbe8a10364dcf427b74d3.pdf
2002-08-23
51
66
10.22092/jsb.2002.8221
تراکم
چغندرقند
راندمان مصرف نور
شاخص سطح برگ
ضریب استهلاک نوری
کرج
ماده خشک اندام هوایی
نیتروژن
سمر
خیامیم
samar_khayam@yahoo.com
1
کارشناس ارشد زراعت – دانشگاه تهران
LEAD_AUTHOR
داریوش
مظاهری
2
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران
AUTHOR
محمد
بنایان اول
3
عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد
AUTHOR
جواد
گوهری
j_gohari@yahoo.com
4
عضو هیئت علمی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندرقند
AUTHOR
محمدرضا
جهانسوز
5
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
مناسبترین تعداد ریشه جهت اندازهگیری عیار قند چغندرقند
شناخت مناسبﺗرین تعداد ریشه چغندرقند در نمونه جهت ارزیابی کیفی که نمایانگر واقعی توده باشد از اهمیت خاصی برخوردار است. روش دقیق و مطمئن در نمونهبرداری میتواند عیارقند و سایر صفات محمولههای چغندرقند تحویلی به کارخانههای قند را با سطح اطمینان مشخص تعیین نماید. طرحی در سال 79-1378 در مزرعه تحقیقاتی مهندس مطهری واقع در کمالآباد کرج اجرا گردید. رقم مورد استفاده در این بررسی رقم مولتی ژرم تریپلوئید IC1 بود. در طول دوره رشد گیاه، نیتروژن خالص به مقدار 180 کیلوگرم در هکتار از منبع اوره در دو نوبت توزیع شد که نوبت اول در هنگام کاشت و نوبت دوم پس از تنک و وجین بود. سایر مراقبتهای زراعی از جمله مبارزه با آفات، بیماریها، آبیاری و یادداشتبرداریهای لازم در دوره رشد مطابق معمول انجام شد. مساحت مزرعه آزمایشی در حدود 2000 مترمربع، فاصله خطوط کشت 60 سانتی متر و فاصله بوتهها از همدیگر روی خط 20 سانتیمتر بوده است. آزمایش دارای 16 تیمار شامل تعداد ریشه در نمونهها 5 = 1n الی 80=16n ریشه چغندرقند بوده است که از یک توده دو هزارتائی ریشه برداشت شد. هر تیمار در 10 تکرار اجرا شد. در زمان برداشت، نمونهبرداری براساس روش معمول انجام گرفت و سپس خمیر ریشه از هر تیمار تهیه و تجزیه کیفی گردید. نتایج بدست آمده نشان داد که در شرایط آب و هوایی معتدل مشابه کرج وقتی که تعداد ریشهها در هر کرت یا نمونه برداشت شده از هر محموله مساوی یا بیشتر از (65=13n )عدد باشد نوسان برآورد کیفیت کاهش یافته، عیارقند و سایر صفات کیفی اندازهگیری شده در نمونهها تقریباً به حد قابل قبولی خواهد رسید. بنابراین پیشنهاد میشود که در ارزیابی کیفیت ارقام تریپلوئید و پلیپلوئید مشابه رقمIC1 که تغییرات ژنتیکی آنها زیاد است، یک نمونه مناسب و دقیق که نمایانگر محموله یا توده چغندرقند باشد باید حداقل دارای 65 عدد ریشه باشد.
https://jsb.areeo.ac.ir/article_8273_bbfc7a893f5fdb77454dda26d6c75af1.pdf
2002-08-23
67
80
10.22092/jsb.2002.8273
پلی پلوئید
تعداد ریشه
چغندرقند؛ درصد قند
سطح اطمینان
کیفیت
نمونه
جواد
گوهری
j_gohari@yahoo.com
1
هیئت علمی مؤسسه تحقیقات چغندرقند
AUTHOR
حسین
فضلی
2
هیئت علمی مؤسسه تحقیقات چغندرقند
AUTHOR
قاسم
توحیدلو
3
کارشناس مؤسسه تحقیقات چغندرقند
AUTHOR
داریوش
فتح اله طالقانی
dftaleghani@yahoo.com
4
هیئت علمی مؤسسه تحقیقات چغندرقند
AUTHOR
رضا
شیخ الااسلامی
5
هیئت علمی مؤسسه تحقیقات چغندرقند
AUTHOR
اباذر
رجبی
a.rajabi@areeo.ac.ir
6
هیئت علمی مؤسسه تحقیقات چغندرقند
AUTHOR
منصور
مصباح
7
هیئت علمی مؤسسه تحقیقات چغندرقند
AUTHOR
فرحناز
حمدی
f.hamdi@areeo.ac.ir
8
کارشناس مؤسسه تحقیقات چغندرقند
AUTHOR
علی
کاشانی
9
عضو هیئت علمی داﻧﺸﮕاه اهواز
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بهینهسازی ارزیابی مزرعهای مقاومت ارقام چغندر قند نسبت به بیماری لکه برگی سرکوسپورایی
تعداد 12 رقم چغندر قند به منظور بهینهسازی ارزیابی مزرعهای مقاومت نسبت به عامل بیماری لکه برگی سرکوسپورایی در منطقة قراخیل قائمشهر مورد بررسی قرار گرفتند. مزرعه آزمایشی طی چهار مرحله به فواصل تقریبی 15 روز، مورد بازدید قرار گرفت. یادداشـتبـرداری مطـابق مقیـاس9- 1 KWS )) و مقیاس 5 –0 ِagronomia)) صورت گرفت. تعیین درجه آلودگی، یکبار برای کرت انجام شد و یکبار نیز بهتصادف، درجة آلودگی پنج بوته در هر کرت تعیین شد که میانگین آن به عنوان درجة آلودگی برای کرت مربوط منظور گردید. نتایج هر یادداشتبرداری به طور مستقل تجزیه آماری گردید. علاوه براین تجزیة زمانهای مختلف یادداشتﺑرداری از طریق تجزیه آماری چند متغیره انجام شد و مقایسة آنها بر اساس آماره Wilks Lambda صورت گرفت. نتایج این مطالعه نشان داد که ارزیابی مقاومت در یک مرحله، قابل اعتماد نمیباشد لذا بهتر است که در طول دوره رشد، شدت آلودگی در چند مرحله یادداشتبرداری گردد و مقایسه ژنوتیپها بر اساس روند آلودگی در طی فصل انجام شود. همچنین مشخص شد که نمرهدهی به کرتها از دقت لازم برخوردار بوده و برای سهولت یادداشتﺑرداری میﺗوان از این روش به جای نمرهدهی به تک بوتهها استفاده کرد.
https://jsb.areeo.ac.ir/article_8274_980fc4f2c11f2412c9a51d5b0c0d6825.pdf
2002-08-23
81
91
10.22092/jsb.2002.8274
بهینه سازی
چغندرقند
سرکوسپورا
مقاومت
ارزیابی مزرعهﺍی
سعید
عباسی
abbasikhs@yahoo.com
1
دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس
LEAD_AUTHOR
محمود
مصباح
2
مؤسسه تحقیقات چغندرقند
AUTHOR
سیدباقر
محمودی
bagher_m@yahoo.com
3
مؤسسه تحقیقات چغندرقند
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
شته سیاه باقلا Aphis fabae Sscopoli ( Homoptera-Aphididae) آفت مهم چغندربذری
شته سیاه چغندر که به شته سیاه باقلا نیز معروف است دارای میزبانﻫای متعددی از گیاهان زراعی و علفﻫای هرز می باشد. ایـن شته زمستان را به صـورت تخـم روی بعضی از علـفﻫای هـرز دائمی، شمشاد و احتمالاً گیاهان دیگر می گذراند. در بهار ازتخمﻫای زمستانه افراد بی بال به وجود می آید که به تدریج افراد بالدار در بین آنها ظاهر و به طرف مزارع چغندر بذری مهاجرت می کنند . این شتهﻫا در روی بوتهﻫا به صورت زنده زایی تکثیر می یابند و در مدت کوتاهی تمام بوته را می پوشانند. این آفت پس از تولید چند نسل به مزارع چغندر ریشه ای منتقل می شود. شتهﻫا پس از استقرار در پشت برگﻫا و افزایش جمعیت، کلنیﻫائی را به وجود می آورند. تغذیه شتهﻫا باعث پیچیده شدن برگﻫا و کاهش میزان شیره گیاهی می شود، علاوه بر آن در هنگام تغذیه، توکسین موجود در بزاق شته به برگ تزریق می شود که عکس العمل گیاه ، پیچیدگی شدید برگﻫا، کوتاه شدن بوته، پژمرده شدن و خشک شدن برگﻫا است. پیچیدگی برگﻫا پناهگاه های مناسبی برای شته ها به وجود می آورند که در اینحالت کنترل آنها توسط حشره کش های تماسی مشکل می شود.
https://jsb.areeo.ac.ir/article_8275_f306a1ca30a3e497185372b1b2ef6333.pdf
2002-08-23
93
94
10.22092/jsb.2002.8275
ولی اله
غدیری
1
آزمایشگاه تحقیقات آفات و بیماریﻫای گیاهی
LEAD_AUTHOR